Mijn dochter wil liever een jongen zijn

Genderdysforie noemen ze dat met een duur woord

Achteraf denk ik wel eens dat ik het eerder had kunnen weten: Noëlle was nog maar twee jaar toen ze al zei: “Ik ben een jommetje.” Wij hechtten toen geen waarde aan dergelijke uitspraken, ze was immers nog maar een peuter.

In haar kleutertijd kreeg ze, omdat ze dat zo graag wilde, van mij een T-shirt van Cars

Wat was ze daar wijs mee! Die heeft ze gedragen tot de gaten erin vielen! Maar weggooien? Nooit! Tot op de dag van vandaag heeft het shirt nog altijd een speciaal plekje in haar kast. Evenals het ‘Hulk’-shirt wat daarna kwam en het ‘Messi nummer 10’-shirt van Barcelona wat daar weer op volgde. Hoewel ik mijn eigen ideaalbeeld van Noëlle had qua style en kleding, kon ik een paar stoere shirts nog wel handelen.

Echter bleef het daar niet bij

Toen Noëlle zes was, wilde ze geen meisje meer zijn. Al het roze werd geboycot en alles wat überhaupt met meisjes te maken had was een ‘no go zone’. Ook meisjes zélf. Die waren stom en lelijk! En dus wilde Noëlle haar lange haar kort knippen, want dat was ook stom en lelijk. Maar die mooie, blonde lange haren kortwieken, dat ging ons in eerste instantie te ver. We probeerden haar een ‘bobje’ aan te smeren, tot ze op een dag uit frustratie zelf maar de schaar hanteerde en lukraak plukken had afgeknipt. Tja, toen hadden we geen keus meer en moesten we wel naar de kapper om er nog wat van te maken. Ik kon wel janken, maar Noëlle kreeg eindelijk die felbegeerde, stoere, korte coupe die ze zo graag wilde. 

Opeens ging de situatie van relatief onschuldig stoer willen zijn, naar serieuze genderproblematiek

Ik zat met mijn handen in het haar: is dit een fase? En zo ja: hoe ga je hier mee om? Geef je haar de ruimte? Of ga je het verbieden? Versterk ik haar gedrag door jongenskleding voor haar te kopen en haar een jongenskapsel aan te meten? Of voorkom ik juist een toekomstige explosie in recalcitrant gedrag omdat ik haar nú de ruimte geef? Ik brak mijn brein over dit soort vragen. Giswerk in iedere beslissing. Wanneer doe je het goed? En wat is het beste voor je kind?

Ik had het zelf ook emotioneel moeilijk

Behalve deze dilemma’s vond ik het zelf emotioneel ook heel moeilijk. Het is net of je twee gevoelsstromingen hebt. De ene is de onvoorwaardelijke liefde die je voelt voor je kind, ongeacht kapsel, kleding of geslacht. De andere is het gevoel vanuit het binnenste van je hart. Het gevoel van verdriet, onmacht en het niet begrijpen waarom dit net jouw kind moet treffen. We hadden al problemen genoeg met Noëlle haar hersenbeschadiging en de achterstand die dat veroorzaakte, waarom moet dit er nog bij? Waarom kan ze niet gewoon ‘normaal’ zijn, zoals andere kinderen? Daar worstelde ik toen sowieso al enorm mee en daar kwam dit nieuwe ‘ik wil een jongetje zijn’ nog eens bovenop. Ik wist niet hoe ik daarmee om moest gaan.  

Ik miste mijn meisje en voelde me schuldig

Ik herkende mijn eigen kind niet meer. Waar is mijn mooie meisje gebleven? Die met die twee prachtige blonde staarten? Dat meisje waar ik zó enorm verliefd op ben geworden bij de geboorte en steeds meer van ben gaan houden naarmate dat ze ouder werd? Het meisje wiens haren ik iedere morgen borstelde, waar ik leuke kleding voor uitzocht en met wie ik maar wat graag liep te pronken. Dat meisje, ik miste haar! Maar durfde dit gevoel nauwelijks hardop uit te spreken omdat ik me daar enorm schuldig over voelde ten opzichte van Noëlle.

Het was lastig

Ik zie mezelf als een behoorlijk ruimdenkend mens, maar op de één of andere manier had ik het heel zwaar met deze ommekeer. Ik wilde niets liever dan dat Noëlle gewoon weer een meisje zou zijn, zoals ik haar op de wereld heb gezet. Zoals ik haar ‘bedoeld’ had. Dat ik dit zo voelde, vond ik heel erg van mezelf en dat was voor mij een dagelijkse, innerlijke strijd! Behalve het feit dat haar toekomst door haar beperkingen al niet zo zal worden als ik ooit voor ogen had, moest ik eveneens afscheid nemen van het toekomstbeeld dat ik had van haar als meisje. Als toekomstige vrouw. Rouwen om een toekomst die nooit zal zijn. Is dat raar?  

Ongemakkelijke reacties

Om maar te zwijgen over de ongemakkelijke situaties die we soms tegenkomen. Situaties die kennelijk zó verwarrend voor de buitenwereld zijn dat acceptatie ver te zoeken is. Wanneer ik met Noëlle naar het damestoilet ga bijvoorbeeld. Toen ze klein was deed niemand er moeilijk over, maar toen ze wat groter werd en steeds meer op een jongen ging lijken, kregen we behalve verbaasde blikken ook wel eens een giftig: “De jongens WC is dáár hoor!” naar ons hoofd geslingerd. Nou zeg! Waarom ze dan niet gewoon naar de herentoilet gaat? Nou ja, het is natuurlijk een beetje dubieus om je jonge dochter de herentoilet in te sturen met al die blote piemels bij de pisbak. En om daar zelf ook binnen te lopen, want Noëlle durfde niet alleen. De damestoilet voelt dan vertrouwder. Wel jammer dat je dan tegen zoveel intolerantie aanloopt. En nog spijtiger dat je dat overal tegenkomt, ook op plekken waar je je veilig zou moeten voelen.

Hoe zal haar toekomst worden?

Zoals die keer dat we op ponykamp waren en de kinderen na het paardrijden mochten gaan zwemmen. Noëlle, die in een zwembroek ten tonele verscheen, veroorzaakte een kettingreactie aan gegiechel en gefluister achter haar rug om. Hoewel ik het enerzijds die kinderen niet echt kwalijk kon nemen (want het ís nou eenmaal ongewoon), kon ik ze anderzijds wel de nek omdraaien dat ze mijn meisje zo kleineerden! Meer ook omdat ik het zag als een afspiegeling van de maatschappij. Gaat dit haar toekomst worden? Gefluister achter haar rug om? Uitgelachen worden?  Het klinkt misschien grof, maar op zulke momenten dankte ik de hemel dat Noëlle verstandelijk beperkt is. Daardoor gaat er veel langs haar heen. Dit voorval ontging Noëlle grotendeels, maar mij prikten de tranen achter mijn ogen. Het liefst wilde ik haar hand pakken en weglopen. Weg van de ‘grote boze wereld’. Maar ja, als we voor iedere precaire situatie zouden moeten vluchten, dan blijven we bezig! 

Bekrompen gedachtegang

Waar mensen vooral goed in zijn, is het bagatelliseren van het probleem. “Ach, het komt wel goed!” of: “Joh, het is vast een fase!” Terwijl ik al lang van binnen voel dat dit méér is dan gewoon een fase. En wat ik ook zo’n belachelijke uitspraak vind die ik helaas al heel vaak gehoord is: “Jij bent toch ook stoer?” Jezus mensen, serieus? Dus Noëlle wil een jongen zijn omdat ík een stoere moeder ben? Dat is nog eens een gedachtegang zeg! Niet alleen leg je de ‘schuld’ dan bij mij, maar eveneens zou dat betekenen dat ieder meisje die als rolmodel een stoere moeder heeft, daar zó van in de war raakt dat ze van geslacht wil veranderen? Hoe moet het dan met onze kleine Lynn? Met een transgender-zus/broer en een stoere moeder heeft het arme kind kennelijk geen schijn van kans! Soms sta ik paf van de bekrompen gedachtegang van mensen of het gemak waarmee ze de situatie wegwuiven.

Laatst zei de moeder van één van Noëlles klasgenootjes iets stoms tegen mij

“Ach joh, het is toch allemaal niet zo erg? Is juist leuk zo’n stoere meid!” “Oh ja?”, vroeg ik scherp. “Is dat wel zo? Oké, laten we het nu eens omdraaien dan? Nu komt jouw zoon met de mededeling dat hij liever een meisje wil zijn. Hij vind alle jongensdingen stom en richt zich alleen maar op meisjesdingen. Dat begint met fleurige meisjes onderbroeken, een roze hartjes pyjama en een Elsa dekbedovertrek. Dingen die jij allemaal (zij het soms met moeite) nog wel toelaat omdat verder toch niemand dat ziet. Maar dan wordt het steeds erger: hij wil niet meer naar de kapper omdat hij zijn haar wil laten groeien en ook wil hij meisjeskleding gaan dragen in het openbaar. Jij, vertwijfeld, laat zijn kapsel dan maar even voor wat het is (want ach, er zijn wel meer jongens met wat langer haar) en ook laat je een roze T-shirt toe omdat je die nog wel op de jongensafdeling kunt vinden. Maar dan gaat het nóg verder en wil hij geen zwembroek meer aan op het strand of in het zwembad, maar een bikini. En dat gaat zó ver, dat hij anders liever niet gaat zwemmen, terwijl zwemmen zijn favoriete bezigheid is geweest. Wat beslis jij dan? Laat je hem in het openbaar in een bikini lopen? Alle verwarring voor de buitenwereld die daaruit ontstaat negerend? Laat jij hem in een badpak tussen zijn vriendjes lopen met het risico dat ze hem zullen uitlachen? Of dwing je hem toch in die zwembroek want: “Je bent nu eenmaal een jongen en dat hoort zo!” Uiteindelijk komt het zo ver dat hij toch écht dat jurkje aan wil. Dat jurkje wat hij al zo lang wilde, maar nooit mocht hebben van jou. Die wil hij graag aan naar school om in te pronken. En daarbij wil hij graag dat jij twee staartjes maakt in z’n inmiddels wat langer gegroeide haar, want dat staat zo leuk bij zijn jurkje! Nu ben ik benieuwd: doe jij dat? Zet je al je eigen emoties opzij voor zijn geluk en laat je hem daadwerkelijk zo naar school gaan? De reacties (vaak vooral non-verbaal) van de gemeenschap en zijn leeftijdsgenoten voor lief nemend? En als je je vervolgens onzeker voelt over de hele situatie en steun zoekt, dan zeg ik tegen jou: “Ach joh, het is toch allemaal niet zo erg? Is juist leuk zo’n verwijfd kereltje!” Ik vraag me serieus af of je het nu nog steeds zo leuk vind, of dat je er – net als ik – toch moeite mee hebt.” 

Mijn dochter wil liever een zoon zijn en hoewel haar/zijn geluk ten aller tijde voorop staat, heb ik het daar soms best moeilijk mee! Is een beetje begrip en erkenning dan teveel gevraagd?

  DAPHNE