Volgens mij is dit een van die neverending discussies in de wereld van moeders. Potjes of zelf koken voor je baby. Regelmatig heb ik ook de vraag gekregen of ik potjes geef of zelf kook voor mijn baby. Vandaag leg ik uit wat het verschil is en waar je allemaal op kan letten. Ook neem ik een A-merk en huismerk potje onder de loep.
Wanneer begin je met vaste voeding?
Tot 6 maanden heeft je baby alleen melk nodig als voeding. Vanaf 4 maanden kan je ervoor kiezen om oefenhapjes te geven naast de melk. Dit zijn een paar lepeltjes gepureerd fruit of groente zodat je baby alvast kan wennen aan de smaak en textuur.
Vanaf 8 maanden kan je langzaam beginnen met het afbouwen van de melkvoeding. Onderstaand is ongeveer het opbouwschema wat je kan hanteren. Het verschilt wel per kind hoeveel ze eten en wanneer ze eraan toe zijn.
• 4-6 maanden: volledige melkvoeding + 1-2 oefenhapjes per dag, zo’n 3-4 lepeltjes per keer
• 7 maanden: volledige melkvoeding + hapjes uitbreiden naar maaltijd + broodkorst oefenen + groente/fruithap tussendoor
• 8 maanden: melkvoeding afbouwen + broodmaaltijd aanbieden + groente/fruithap tussendoor
• >9 maanden: melkvoeding verder afbouwen + broodmaaltijd + warme maaltijd aanbieden
Vanaf 12 maanden kan je kindje met de pot mee eten en gewone melk drinken. Zie mijn eerdere artikel met het voedingsschema voor een dreumes.
Potjes babyvoeding
Potjes voeding zijn hebben altijd een leeftijdsindicatie. Je kan ze kopen om vanaf 4 maanden te geven en ze gaan zelfs door tot 15 maanden. Voor oudere leeftijden zijn de potjes vaak minder fijn gepureerd en bevatten ze een complete (avond)maaltijd. Als je baby nog klein is zijn potjes vaak genoeg voor twee maaltijden. Je kan een geopend (niet verwarmd) potje gerust een dag in de koelkast bewaren. Vaak denken mensen dat potjes babyvoeding per definitie ongezond zijn omdat ze kant-en-klaar zijn. Maar babyvoeding moet aan hele strenge eisen voldoen om verkocht te mogen worden. Zo zijn er strenge regels voor de hoeveelheid koolhydraat, eiwit en vet die in een potje mag zitten. Ook zijn er maximale hoeveelheden voor vitamines en mineralen. Er zijn ook hele strenge kwaliteitseisen waar de fabrikant aan moet voldoen.
Maar wat zit er nou precies in die potjes? Ik kocht twee potjes; een A-merk en een huismerk. Zie hieronder de ingrediënten:
A-merk Spaghetti Bolognese 8+ maanden
Ingrediënten: 33,3% tomaat, 19,6% water, 19,2% pasta, 16% wortel, 8% rundvlees, 3% maiszetmeel, basilicum
Huismerk Spaghetti Bolognese 8+ maanden
Ingrediënten: 30% wortel, 21% tomatenpuree uit concentraat, 16% gekookte pasta, water, 8% rundvlees, 6% tomaat, rijstebloem, rijstzetmeel, zonnebloemolie, basilicum, oregano, knoflookpoeder, uipoeder, peper
Wat opvalt is dat het huismerk veel meer ingrediënten bevat. Er zitten meer kruiden in en zonnebloemolie. Omdat deze ingrediënten pas als laatste op het etiket staan gaat het om hele kleine hoeveelheden. Maïszetmeel, rijstebloem en rijstzetmeel zijn bindmiddelen. Deze zorgen ervoor dat de voeding wat dikker is. Anders zou er een hele waterige vloeistof in een potje zitten en volgens mij worden zowel ouders als baby’s daar niet vrolijk van.
Zit er ook een verschil in voedingswaarde?
Het huismerk bevat iets minder calorieën dan het A-merk. Ondanks dat er naast rundvlees ook zonnebloemolie op het etiket vermeld staat zit er in het huismerk niet meer vet. Waarom er meer verzadigd vet in zit is niet helemaal duidelijk.
In eerste instantie is het opvallend dat het A-merk veel minder suiker bevat. Als je de ingrediënten vergelijkt dan bevat het huismerk meer wortel en tomatenpuree waar suikers in zitten. Uit de ingrediëntenlijst kun je wel opmaken dat er aan beide potjes geen extra suiker is toegevoegd. Het verschil ligt dus aan het recept wat de fabrikant hanteert. De overige koolhydraten komen uit de pasta, meel en bloem. Het lijkt dus in eerste instantie alsof het A-merk minder suiker bevat en dus gezonder is. Maar er zitten eigenlijk meer koolhydraten in. In het lichaam worden uiteindelijk alle koolhydraten omgezet in glucose (suiker). Let dus ook op het totaal aantal koolhydraten als je etiketten vergelijkt.
Ook bevat het huismerk iets meer zout. Ik heb nog wat andere potjes van hetzelfde merk bekeken en daar zat weer minder zout in. Een baby mag maximaal 1 gram zout per dag binnenkrijgen. Waarschijnlijk ligt de hoeveelheid zout in dit geval ook aan het recept.
Eigenlijk zit er geen wezenlijk verschil tussen het A-merk en het huismerk. Het meest opvallend is wel de prijs. Het A-merk kost ongeveer € 1,22 en het huismerk kost € 0,81.
Onderzoek
Als je zelf spaghetti bolognese maakt dan lijken de ingrediënten veel op wat er in bovenstaande potjes zit. Dus er is niet een eenduidig antwoord of potjes of zelfgemaakte voeding nou gezonder is.
Zelfs verschillende onderzoeken zijn het niet met elkaar eens. Zo zegt de consumentenbond dat potjes te weinig vet, te weinig energie en te ongezonde ingrediënten bevatten. De onderzochte potjes bevatten overigens wel genoeg groente voor een maaltijd. Ook zou het geven van potjes onvoldoende variatie in smaak geven.
Een groot wetenschappelijk onderzoek toont juist aan dat thuis bereidde voeding te veel vet en energie bevat vergeleken met potjes voeding. Uit dit onderzoek werd ook geconcludeerd dat potjes juist meer variatie in groente bieden.
Wat kan je hier uit concluderen?
Een potje is natuurlijk maar een gedeelte van wat je baby op een dag binnen krijgt. Als er te weinig vet in een potje zit is dit gedurende de dag makkelijk te compenseren door bijvoorbeeld margarine op brood te doen of avocado als fruithapje te geven. Ook zijn er veel verschillende smaken te koop om zo voldoende afwisseling te bieden. Als je zelf kookt is het ook belangrijk om voldoende afwisseling in smaken aan te bieden. Let erop dat je zelf geen zout toevoegt bij het koken en voor een gezonde, gevarieerde en gebalanceerde maaltijd zorgt.
Het belangrijkste is om te doen waar je je als moeder het beste bij voelt. Als je met alle liefde een hele zondag vooruit staat te koken is dat prima. Maar als je na een lange werkdag je baby een potje voorschotelt is dat ook helemaal prima. Je baby zal ook geen overgewicht krijgen als hij elke avond een potje zou eten. Het gaat erom dat je je kindje een gevarieerde en gezonde voeding geeft. Een potje voeding past hier wat mij betreft prima in. Zowel met zelf gekookte voeding als met potjes is het belangrijk om veel verschillende smaken aan te bieden. Denk hierbij aan verschillende soorten fruit, groente, vlees en vis. Zodat je baby al deze smaken leert kennen.
Voor dit artikel heb ik specifiek gekeken naar potjes die als avondmaaltijd dienen. Er zijn natuurlijk ook potjes met fruithapjes verkrijgbaar. Als je hierbij kritisch naar de etiketten kijkt dan valt het op dat in sommige potjes ‘sapconcentraat’ zit. Wat dit precies voor concentraat is is niet geheel duidelijk. Maar het lijkt er op dat dit een concentraat is waarbij alleen de suiker uit fruit overblijft. Toegevoegd suiker dus, en dat heeft een baby nou net niet nodig. Het is dus goed om kritisch naar de ingrediënten te kijken als je potjes voeding koopt. Want dit zit natuurlijk niet in elk potje en ook niet altijd in grote hoeveelheden.
In een volgende blog zal ik meer vertellen over hoe je zelf makkelijk babyhapjes kunt maken en bewaren.
MELANIE (klik hier voor haar Instagram)
BRON: Consumentenbond
