Sinds kort draai ik (letterlijk) ook op de versie-polie
Dit is een poli waarbij we zwangeren van rond de 35-36 weken verwelkomen bij wie het kindje in stuit ligt. Op deze poli verrichten we versies. Een versie is een draaipoging om het kindje dat in stuit ligt naar hoofdligging te draaien. Op deze manier voorkomen we keizersnedes en daarbij morbiditeit bij vrouwen. Vandaag komt Sesuna samen met haar man Ahmed op de versie-poli. Haar fel oranje gewaad past prachtig bij haar lichtbruine huid. Ze heeft vriendelijke ogen en haar gezicht is heel fijntjes. Ze is sinds een jaar in Nederland en eindelijk herenigd met haar man Ahmed. Ahmed woont al bijna vijf jaar in Nederland en heeft de taal al ietwat onder de knie. Een rijbewijs heeft hij niet, dus naast het stel loopt een lange Hollandse blonde vrouw kapsel die hun buurvrouw is. Ze verzorgt de taxirit van en naar het ziekenhuis. Nadat we ons aan elkaar hebben voorgesteld wijs ik Sesuna waar ze mag komen liggen. Haar oranje gewaad gaat de lucht in. Haar buik komt prominent naar voren en lijkt niet in verhouding met haar smalle lijf. Ik leg uit wat we vandaag gaan doen terwijl ik ondertussen met de echo een schatting van het gewicht maak en nog eens check of de baby wel echt in stuitligging ligt. Ahmed lijkt zorgvuldig elke zin die ik zeg te vertalen voor zijn vrouw. De buurvrouw zit op een afstandje mee te kijken. Ik vraag voor de zekerheid of het goed is dat ze erbij zit, waarop zowel Sesuna en Ahmed driftig knikken. Ik glimlach naar de buurvrouw en ik zie lichtelijke trots in haar blik.
De baby is groot voor de postuur van de vrouw
Het is een jongetje en het is het zesde kind voor Sesuna en Ahmed. Ze is door de verloskundige van thuis ingestuurd voor deze versie bij een late termijn van 37 weken, omdat de baby tot nu toe elke keer anders lag. Vorige week lag hij in hoofdligging, afgelopen maandag dwars, woensdag in stuit en nu wederom in stuit. Je zou kunnen afwachten en kijken hoe de baby ligt als de daadwerkelijke bevalling begint, maar door de taalbarrière en vervoersproblemen is in overleg met Ahmed en Sesuna besloten om voor een draaipoging te gaan. Nadat alles is doorgenomen met het stel, we een hartfilmpje hebben gemaakt en iedereen er klaar voor lijkt, gaan we een eerste versie-poging doen. Deze gaat vrij gemakkelijk en binnen vijf minuten ligt het mannetje met het hoofdje naar beneden. Het hartfilmpje herhalen we en als een uur na de poging het hoofdje nog steeds beneden ligt, kunnen we concluderen dat deze versie is geslaagd.
Na wederom uitleg over wel of niet inleiden nemen Sesuna en Ahmed het besluit om nog een weekje te wachten
De andere kinderen waren allemaal vrij laat geboren en Sesuna vindt het nu nog iets te vroeg. Ik geef ze instructies om zodra de vliezen breken of de weeën beginnen wel de verloskundige van thuis te bellen. Ik beloof hen dat ik hun verloskundige bel om te laten weten wat we vandaag hebben gedaan en afgesproken. We nemen afscheid, Sesuna bedankt me hartelijk door mijn hand tussen haar beide handen te nemen en haar hoofd licht voor me te buigen. Ahmed geeft me een stevige handdruk. Ik bel zoals beloofd de verloskundige van Sesuna en zij gaat het stel over twee dagen nog eens zien op de praktijk om te kijken of de baby nog steeds in hoofdligging ligt. We spreken af dat als de baby weer in stuit ligt, ze Sesuna wederom naar ons stuurt.
Het is inmiddels anderhalve week na de versie en ik ben aan het werk op de verloskamers
De draaipoging bij Sesuna alweer vergeten. Een nieuwe aanmelding van een barende dient zich aan bij een collega en omdat ik even mijn handen vrij heb, besluit ik haar erbij te doen. De achternaam komt me, ondanks dat ik hem niet uit kan spreken, bekend voor. Het is een niet vorderende baring bij een zesde kind. Ineens valt het kwartje: Sesuna! Ik stap de verloskamer in. Sesuna heeft een prachtig paars gewaad aan dit keer. Zilveren stiksels op de onderrand en langs haar mouwen. Haar hoofddoek hangt op haar schouders en haar gezicht oogt bezweet, een afdruk van henna prijkt rond haar hals. Ahmed loopt heen en weer aan de rand van de kamer en kijkt me vriendelijk aan als ik binnenkom. De verloskundige staat aan het aanrechtblad en tikt door op het toetsenbord van haar laptop. Als ze me ziet, klapt ze haar laptop dicht en komt naar me toe. Ik stel me kort even voor aan Sesuna en Ahmed en ik krijg een glimlach van herkenning van Sesuna. Ook Ahmed geeft me een stevige hand en is zichtbaar blij om een bekend gezicht te zien. Sesuna zingt en joelt hevig de pijn weg die komt nu er weer een nieuwe wee is. Ik versta niet wat ze zegt, maar het klinkt als gebeden om de pijn te verminderen. Ik ondersteun haar door met haar te zuchten.
Als de wee is afgelopen, draai ik me naar de verloskundige van Sesuna
Ze vertelt me kort en bondig het beloop tot nu toe. Ik begrijp dat Sesuna’s vliezen vannacht zijn gebroken en dat de verloskundige toen gelijk is gekomen om te checken hoe de baby lag. De baby lag gelukkig in hoofdligging en blijkt na de versie ook niet anders te zijn gaan liggen. De weeën kwamen vrij vlot op gang en al snel had Sesuna vier centimeter. Toen zijn ze naar het ziekenhuis gegaan, omdat Sesuna poliklinisch wilde bevallen. Inmiddels zijn we bijna zes uur verder, heeft Sesuna zes centimeter, en kan ze niet meer. Ze wil graag pijnstilling. Al haar andere bevallingen gingen soepel en ongecompliceerd. Ze is vijf keer thuis in Eritrea bevallen met weinig professionele hulp om haar heen. Waarom wil dit dan nu niet lukken? Ik probeer in mijn hoofd een verklaring te vinden, terwijl ik Sesuna uitleg wat de mogelijkheden van pijnstilling zijn. Ahmed vertaalt het en we besluiten voor een pijnstillingspompje met morfine te gaan.
Als het pompje is aangesloten blijf ik een tijdje naast Sesuna zitten om te kijken wat er gebeurt
Zou de baby er niet goed voorliggen? Is ze teveel gestresst? Is de baby toch te groot voor haar? Waarom wil een zesde kindje er niet als een raket uit? De pijnstilling lijkt in ieder geval haar werk te doen. De hartslag van de baby is goed en Sesuna is rozig van de medicatie. We besluiten een uurtje af te wachten, voordat we een vervolgplan maken. Ahmed is inmiddels gestopt met wandelen en gaat rustig op de bedbank liggen. Het enige geluid dat we horen is de hartslag van de baby via de monitor. Ze zwaaien vriendelijk naar me als ik de verloskamer afloop.
Een dik uur later stap ik weer de verloskamer op
Ik begreep van Irene, de verpleegkundige die voor haar zorgt, dat Sesuna heel relaxt is van de pijnstilling. Laten we hopen dat de ontsluiting nu goed is gevorderd. Het is ruim twee uur nadat de verloskundige van thuis heeft gevoeld. Sesuna oogt rustig en kijkt me blij aan als ze me ziet. Ik voel 5-6 centimeter, de baarmoedermond voelt stug en het hoofdje staat hoog. Niets gebeurt dus… Ik krijg het idee dat een vaginale bevalling niet gaat lukken. Ik kan de stand van het hoofdje met mijn vingers moeilijk bepalen, dus ik haal het echo-apparaat van de gang om te kijken hoe de baby ligt. Ik zie dat het kindje netjes met het achterhoofd aan de voorkant ligt. De ligging lijkt geen reden te zijn waarom er geen vordering is. Zou het dan toch te weinig weeënkracht zijn? Haar weeën oogden flink pittig voordat ze pijnstilling kreeg, dus ik vraag het me af. Ik leg uit aan Ahmed dat ik niet zo goed begrijp waarom de bevalling niet wil vorderen. Ahmed kijkt bezorgd en vertelt dat dit niet normaal is en dat de andere bevallingen allemaal snel verliepen. Ik beaam zijn gevoel en vertel dat we nog één optie hebben en dat is het geven van weeënopwekkers.
Irene sluit een extra infuus met oxytocine aan om de weeën te versterken
Sesuna krijgt het ondanks de pijnstilling al snel zwaarder. De morfine werkt meestal 4 a 5 uur, waarna het zijn werking een beetje verliest. We zijn al bijna op dat punt en de weeënopwekkers lijken meer kracht aan de weeën te geven. Er moet nu meer ontsluiting zijn, anders hebben we weinig opties meer. Sesuna draait haar hoofd van links naar rechts in het bed terwijl ze de handgrepen van het bed samenknijpt. Ik heb met haar te doen. Een koud washandje verkoelt haar gezicht. Haar ogen staan vragend, ik leg een hand op haar been om haar gerust te stellen, maar ik durf haar niet te zeggen dat de baby zo komt, want ik weet niet of deze zesde baby vaginaal geboren gaat worden. Ik voel naar de ontsluiting en voel wat ik al had verwacht. Geen enkele vordering, maar wel een flinke toeter op het hoofdje van de baby. Een teken dat er voldoende weeënkracht is, maar de baarmoedermond niet verder open wil. Ik leg uit wat ik voel, Ahmed is in tranen maar vertaalt daarna wat ik heb gezegd aan Sesuna. Een waterval aan tekst komt uit Sesuna’s mond, terwijl ze vragend mijn richting inkijkt. Ahmed vraagt aan mij wat nu het plan is.
‘Ik denk dat we een keizersnede moeten doen’, zeg ik
Ik hoor Ahmed het woord ceaserean zeggen. Een keizersnede dus. Sesuna gooit haar hoofd in haar nek en begint hard te huilen. Ik snap haar frustratie en verdriet en laat het gebeuren, terwijl we ondertussen samen een wee wegzuchten. Ik pak de telefoon uit mijn zak en bel de dienstdoende dokter. Ik leg haar het verhaal voor en zij vraagt of ze nog even mag meebeoordelen, voordat we daadwerkelijk naar de operatiekamer gaan. Ik leg Sesuna en Ahmed uit dat de dokter nog even komt kijken. Ik zie Ahmed en Sesuna vragend kijken als ik zeg dat de dokter komt. Ze hadden waarschijnlijk (ondanks mijn uitleg dat ik verloskundige ben) verwacht dat ik de dokter was. Het begrip ‘verloskundige’ is in veel landen niet zo bekend en mijn lange witte jas maakt het er niet duidelijker op. Ik leg het nogmaals uit, het wordt weer vertaald en beiden stemmen ze in. De dokter van dienst beoordeelt mee, knikt me toe en zegt: ‘Keizersnede,’
Ik zie dat Ahmed de hand van Sesuna stevig beetpakt
Ze doorstaan dit samen. Ik hoop maar dat ze alles goed begrijpen. Nog geen kwartier later mag Sesuna al naar de operatiekamers. Ik loop met ze mee tot de deur van de OK en neem dan afscheid. Sesuna pakt mijn hand en zegt iets wat ik niet kan verstaan maar beschouw als ‘bedankt’. Toch voelt het voor mij als falen, want waarom wil dit zesde kindje er niet gewoon uit? Ik loop terug naar de afdeling via de lange lichte gang van het gebouw. Ik denk terug aan de versie-poging van laatst. Deze baby lag niet lekker in hoofdligging, zou hij er wel uit zijn gekomen als hij ‘gewoon’ in stuit was blijven liggen? Qua bevalling had Sesuna een stuitligging sowieso aangekund want bevallen kan ze. Ik denk dat deze keizersnede de schuld is van ons zorgverleners. Heel veel onderzoek heeft aangetoond dat een versie de kans op slagen van vaginale bevalling enorm verhoogt, maar natuurlijk niet altijd… Ik baal ervan, ook omdat ik niet precies mijn vinger op de zere plek kan leggen.
Bij de keizersnede wordt een blakend gezonde zoon geboren van 3940 gram. Hij lag er, zoals ik met de echo al had gezien, goed voor. Er wordt geen reden voor het niet vorderen gevonden helaas. Mijn drang om alles te verklaren lukt vandaag niet. Soms vind ik de verloskunde erg ingewikkeld.
VERLOSKUNDIGE LISA
Lees HIER meer verhalen van Lisa
