Wat is koemelkallergie?
Koemelkallergie is een allergie op bepaalde eiwitten die voorkomen in koemelk. Het afweersysteem geeft dan een ongewenste reactie op de eiwitten die in koemelk zitten.
Deze worden gezien als “ongewenst en schadelijk” en vervolgens worden antistoffen aangemaakt om ze op te ruimen. Ongeveer 2-3% van de baby’s heeft een koemelkallergie. Vooral bij jonge baby’s komt deze allergische reactie vaker voor. Het maagdarmstelsel is nog niet helemaal ontwikkeld, hierdoor kunnen de eiwitten uit koemelk niet optimaal worden verteerd. Deze grotere, niet volledig verteerde eiwitten kunnen vervolgens in het bloed terecht komen. Bij sommige kinderen gaat het lichaam dan antistoffen produceren.
Typische symptomen van koemelkallergie zijn huiduitslag, eczeem, spugen, diarree, darmkrampjes, buikpijn, benauwdheid, huilen en onrust. Deze klachten treden op binnen 30 minuten tot zelfs 24 uur nadat iemand koemelk binnen heeft gekregen. Ernstige benauwdheid en overgeven treden vaak eerder op, maar eczeem, diarree en buikpijn vaak pas later.
Hoe wordt een koemelkallergie vastgesteld?
Een koemelkallergie is lastig vast te stellen omdat er geen kant-en-klare test voor bestaat. Ook met een bloed- of huidtest is niet 100% vast te stellen of een baby allergisch is. Wat wel duidelijkheid geeft zijn eliminatie en provocatietesten. Een huisarts zal vaak eerst adviseren om thuis een eliminatietest te doen. Hierbij geef je je baby 4 weken lang geen koemelk. Bij borstvoeding neem je zelf ook geen koemelk en bij flesvoeding ga je tijdelijk over op een speciale variant. Als je baby na deze 4 weken alsnog klachten heeft dan is het onwaarschijnlijk dat er een koemelkallergie is. De klachten worden dan door iets anders veroorzaakt. De huisarts zal dan adviseren om koemelk niet meer weg te laten.
Als er na een eliminatie test geen klachten meer zijn dan kan er een provocatie test gedaan worden om te kijken of de klachten echt door koemelk komen. Dit wordt vaak in het ziekenhuis gedaan. Hierbij wordt er onder toezicht een steeds grotere hoeveelheid koemelk gegeven. De test wordt een keer met een keer zonder koemelk gedaan. Het meest betrouwbare resultaat wordt bereikt als de ouders en het medisch personeel niet weten of er wel of geen koemelk gegeven wordt.
Sommige kinderen hebben een grotere kans op het ontwikkelen van een koemelkallergie omdat ze een erfelijke aanleg hebben. Wanneer kinderen minstens 1 ouder, broertje of zusje hebben met een aangetoonde allergische aandoening dan is er een grotere kans op het ontwikkelen van een koemelkallergie.
Wat kun je eraan doen?
Als er een koemelkallergie is vastgesteld bij je baby en je geeft flesvoeding kan je overgaan op voeding waarbij de koemelkeiwitten als het ware in zulke kleine stukjes zijn geknipt dat het lichaam deze niet meer herkent. Als dit niet helpt bestaat er ook flesvoeding waar helemaal geen koemelkeiwitten in zitten. Deze voeding is gemaakt van de bouwstenen van eiwitten. Deze bouwstenen zijn nog kleiner zodat het lichaam deze ook niet herkent. Dit soort speciale voeding kan voorgeschreven worden door een arts. Flesvoeding op basis van geitenmelk is geen alternatief omdat het lichaam geen onderscheid maakt tussen eiwitten van een koe of geit. Als je borstvoeding geeft kan je dit blijven doen maar mag je zelf ook geen koemelk binnen krijgen. De koemelkeiwitten komen namelijk ook in borstvoeding terecht. Wil je als ouder meer lezen over koemelkallergie, dan is dit een goed boek. Weet je zeker dat jouw kindje een koemelkallergie heeft, dan is het goed om je in te lezen. Aan kinderen is het soms lastig uitleggen wat voor allergie ze hebben en waarom ze bepaalde etenswaren niet mogen eten, daarom is speciaal voor kindjes een boek gemaakt aansluitend op hun niveau. Samen ontdekken ze wat er aan de hand is en krijgen emoties een plek. Vind je het lastig om gerechten te maken zonder koemelk, dan is dit een goed basisboek en dit een fijn traktatieboek.
Veel kindjes groeien over een koemelkallergie heen. Daarom is het, in overleg met een arts, goed om regelmatig na te gaan of een kind koemelk weer verdraagt. Dit voorkomt onnodige beperkingen in de voeding. Maar 1 op de 10 kinderen heeft na 3 jaar nog last van een koemelkallergie. En bij volwassenen komt het maar bij ongeveer 1% van de mensen voor.
Wat is het verschil met een lactose-intolerantie?
Een (voedsel)allergie is niet hetzelfde als een intolerantie. Een intolerantie voor melk heeft te maken met lactose. Bij een voedselallergie reageert het lichaam allergisch op bepaalde eiwitten of stoffen uit voedsel. Het lichaam produceert antistoffen tegen en dit kan milde tot ernstige allergische klachten opleveren. Bij een intolerantie kan het lichaam bepaalde voedingsstoffen niet verteren, waardoor er klachten kunnen ontstaan. Bij een intolerantie worden dus geen antistoffen geproduceerd zoals bij een allergie.
Bij een lactose-intolerantie wordt er geen, of te weinig, lactase aangemaakt. Lactase is het enzym dat lactose verteert. De lactose komt dan onverteerd in de dikke darm terecht. Om deze lactose toch te verteren wordt dit vergist door de bacteriën in de dikke darm. Hierdoor kunnen klachten als buikpijn, een opgeblazen gevoel, winderigheid of diarree voorkomen. Het is niet nodig om lactose helemaal weg te laten want veel mensen kunnen kleine hoeveelheden wel verdragen. In bijvoorbeeld yoghurt, kwark en harde kaas zit heel weinig lactose. Terwijl in zoete melkproducten zoals in (gezoete) melk, chocolademelk en zoete toetjes wel veel lactose zit. Het is ook niet schadelijk om lactose binnen te krijgen bij een intolerantie.
Ondanks dat klachten zoals buikpijn en misselijkheid hetzelfde kunnen zijn bij een allergie en een intolerantie, zijn een allergie en een intolerantie toch heel verschillend.
Hebben jullie kindjes met een koemelkallergie? Hoe zijn jullie hierachter gekomen? Ik ben benieuwd naar jullie ervaringen.
VOEDINGSDESKUNDIGE MELANIE
