Rouwen nadat je kind is overleden: een onmogelijke taak. Want, hoe dan? Een plekje geven? Zoiets groots geef je geen plek, je leert ermee omgaan. In dit artikel geven we praktische informatie en tips die je helpen rouwen. Om ervoor te zorgen dat je betere dagen gaat kennen en je kind in je leven en hart blijft houden.
Overlijden van je kind
Een kind verliezen is het ergste wat je als ouder kan overkomen. Er zijn verschillende onderzoeken dat dit rouwproces zwaarder is dan elk ander rouwproces waar mensen doorheen moeten.
Hoe houd je de herinnering aan je kind levend?
Dat je kind er niet meer is, betekent niet dat hij of zij uit je leven is. Je zult altijd ouder blijven van dit kind, hoe jong of oud het ook geworden is. Een belangrijke manier om de herinnering aan je kind levend te houden, is door over hem of haar te blijven praten. Dat is niet altijd makkelijk. Je hoeft niet áltijd over je kind in gesprek te gaan. Praat over je kind als je aan hem of haar denkt, als je iets ziet of doet wat je aan hem of haar herinnerd of bekijk alleen of met anderen foto’s en video’s.
Voor mooie en professionele foto’s van je ernstig zieke, terminale of al overleden kind kun je terecht bij de Stichting Make a Memory. Zij verzorgen voor jullie kosteloos professionele foto’s van kinderen vanaf 23 weken tot en met 17 jaar. Hoewel foto’s aan het begin moeilijk kunnen zijn om naar te kijken, kan het een waardevol bezit zijn tijdens de eerste rouwperiode – en daarna. Voor iedere ouder een zinvolle en prachtige bijdrage aan herinneringen.
Raak je het verdriet ooit kwijt?
Rouwexpert Manu Keirse: ‘Nee, maar dat hoeft ook niet’. Hij spreekt liever van verlies overleven dan het verlies verwerken. Want je hoeft iemand die dood is, niet los te laten. Jullie relatie blijft bestaan, alleen in een andere vorm. Als je herinneringen aan je kind blijft ophalen, dan blijft hij of zij op een positieve manier in je hart (Bron: Psychologie Magazine).
Hoe rouw je om je overleden kind?
Omgaan met verlies van je kind is anders dan andere vormen van verlies. Daarnaast is ook elk verlies weer anders: bij de geboorte, door zelfmoord, door ziekte of een ongeluk. Er is niet een standaard riedeltje wat je af kunt spelen, zodat je ‘verder’ kunt. Sowieso is ‘verder gaan’ in deze context heel raar, want je moet je leven eigenlijk helemaal opnieuw opbouwen. We kunnen je niet vertellen hoe je dit moet doen, maar we kunnen je wel een paar adviezen van experts en andere ouders laten zien:
-
Volg je gevoel, wat anderen ook zeggen. Jouw rouwproces is uniek en jij bepaalt hoe het verloopt.
-
Verwacht niet dat anderen zich kunnen inleven in je verdriet. Als je het zelf niet meemaakt, kun je niet inschatten hoe het is.
-
Wil je met mensen praten die het beter snappen? Overweeg dan eens om te praten met mensen in een lotgenotengroep.
-
Praat over je kind en over wat je meemaakt. Vind je dit lastig? Zet het dan eens (digitaal) papier.
-
Accepteer dat rouwen om je kind niet stopt. Dit verdriet en gemis is er voor altijd, je kunt dit niet verwerken. Je kunt ermee leren omgaan, maar weg gaat het nooit.
-
Focus je op de symbolische band met je kind. Jullie relatie stopt niet, hij verandert. Concentreer je op de momenten dat je zijn of haar aanwezigheid voelt, dat jouw kindje in jou voortleeft of welke invloed hij of zij op anderen heeft gehad.
-
Laat je kind nog onderdeel zijn van je leven, bijvoorbeeld door op een vast moment herinneringen op te halen, bepaalde gebeurtenissen te blijven vieren, gepersonaliseerde spulletjes aan te schaffen en dergelijke.
Wie kan mij helpen?
Steun van anderen is heel belangrijk voor het rouwwerk van je doet, wanneer je kind er niet meer is. Veel ouders raken hun vertrouwen in het leven kwijt, want je kind verliezen is iets wat totaal tegen de natuur ingaat. Ouders die steun krijgen die ze nodig hebben, bouwen sneller hun leven ‘na het verlies’ op. Je kunt voor deze steun terecht bij je partner, vrienden en familie. Maar schroom ook niet om de hulp van een psycholoog of rouwcoach in te schakelen.
Hoe kunnen anderen jou helpen?
Er zijn vier dingen die anderen voor jou kunnen doen om je te helpen. Hierbij is luisteren het belangrijkst, praten is voor jou heel belangrijk. En dan niet één keer, maar vaak. Doordat een ander naar jou luistert, creëer je verbondenheid. Dit helpt bij het verdriet. Dit kan wel heel moeilijk zijn, omdat er heel veel emoties loskomen. Dit kan een huilbui zijn, maar ook boosheid. Een logische reactie, maar toch is niet iedereen erop voorbereid. Het noemen van de naam van je kindje is heel belangrijk, door jou maar natuurlijk ook door anderen om je heen. Niet alleen kort na het overlijden, maar ook jaren daarna. Dit mag je rustig aangeven bij anderen. Want heel eerlijk: het kindje bijft onderdeel van je leven.
Het helpt jou als je anderen de juiste informatie vertelt over het overlijden. Dit helpt je in je verwerkingsproces, omdat het je helpt inzien hoe het is gegaan. Het derde punt is het omringen van de rouwende met genegenheid, betrokkenheid en warmte. Dit kan zijn met lieve kaartjes, een kop hete thee of een extra dikke knuffel. Als laatste helpt het jou als anderen je helpen de herinnering aan je kind levendig te houden.
De foto’s in dit artikel zijn geplaatst met toestemming van de ouders in kwestie. Foto’s gemaakt door stichting Make a Memory worden in principe nooit gepubliceerd. Hier betreft een uitzondering: deze ouders kiezen ervoor de foto’s van hun kind en henzelf beschikbaar te stellen om het werk van Make a Memory inzichtelijker te maken.
