Judith: “Ze zeiden: ‘Die komt vast uit een gebroken gezin’, dat was niet bedoeld voor mijn oren, maar ik hoorde het wél en verstijfde”

Toen Estelle vier was, stond ze op een ochtend midden in de woonkamer met haar rugzak op haar rug

Het was veel te vroeg. Ze had nog geen sokken aan en haar haren stonden alle kanten op. Maar ze stond daar, rechtop, klaar om naar school te gaan. “Ik wil niet te laat komen, mama,” zei ze met haar kleine stem. Alsof ze al wist hoe belangrijk het was om sterk en verantwoordelijk over te komen. Alsof ze iets moest bewijzen.

Die ochtend is me bijgebleven

Misschien wel omdat ik mezelf erin herkende. Die drang om alles goed te willen doen, om niemand teleur te stellen. Alleen was zij pas vier. En ik vond dat ineens hartverscheurend.

Ik ben Judith, 35 jaar

Moeder van één. Alleenstaand. Niet weduwe, niet gescheiden. Gewoon… alleen begonnen. En ik wist vanaf het begin dat ik daar commentaar op zou krijgen. Dat mensen vragen zouden stellen, wenkbrauwen zouden optrekken, of erger: aannames zouden doen. Maar ik dacht altijd: als ik Estelle maar lief heb, écht lief, dan is dat genoeg.

Dat was naïef, weet ik nu

Estelle is gevoelig. Ze voelt sfeer haarfijn aan. En ze doet alles net even anders dan de rest. In groep 1 al viel het op. Ze was het meisje dat liever alleen speelde. Dat met de juf wilde praten in plaats van tikkertje doen op het plein. Ze stelde vragen die haar leeftijd voorbijgingen. “Waarom praten sommige mensen met een masker op?” vroeg ze eens, na een ouderavond. Ik wist meteen wat ze bedoelde. Ze voelde het. Wat ik vaak ook voel.

Op een middag, na school, liep ik haar op het plein op te halen

Ze stond apart van de groep. Aan de rand van de zandbak, terwijl de anderen elkaar achterna renden. Ze zwaaide wel, glimlachte zelfs, maar deed niet mee. Dat vond ik zo zielig. Ik wist dat het oké was, dat sommige kinderen zo zijn. Maar ik voelde ook: dit wordt iets wat mensen gaan benoemen. En ja hoor, het kwam sneller dan ik dacht.

“Ik denk dat ze moeite heeft met hechting,” fluisterde een andere moeder tijdens een speelafspraak

Estelle zat toen liever bij mij op schoot dan dat ze met de andere kinderen speelde. “Misschien komt het omdat ze geen vader heeft?” zei een ander eens bij de zandbak. En toen, het ergste: “Die komt vast uit een gebroken gezin.” Ik hoorde het toevallig. Niet bedoeld voor mijn oren. Maar ik hoorde het. En ik verstijfde. Zoals je alleen verstijft als iemand je diepste onzekerheid hardop uitspreekt.

Ik stond daar, met een koekje in mijn hand en een glimlach die ineens niet meer lukte

Ze dachten het echt. Dat Estelle niet heel was. Omdat ons gezin dat zogenaamd ook niet was. Wat mensen niet weten – of gewoon niet willen zien – is dat ik dit leven niet koos uit gemak, of egoïsme, of naïviteit. Ik koos het omdat ik wist dat ik moeder wilde zijn, en dat de liefde van mijn leven misschien nooit zou komen. Maar Estelle wel. Ze kwam precies op tijd. En ik ben haar moeder met hart en ziel. Niet als vervanging van iets anders. Als bestemming.

Ik ben geen zielige alleenstaande moeder

Ik ben een vrouw die elke ochtend opstaat met het verlangen om haar kind te geven wat ze nodig heeft. Niet alles, niet perfect, maar met volle aandacht. Dat dat niet altijd zichtbaar is op een schoolplein, oké. Maar dat betekent niet dat het er niet is. Ik begon te twijfelen aan mezelf toen de opmerkingen zich opstapelden. De juf die zei dat Estelle “erg zelfstandig” was – met een ondertoon die ik direct herkende. Of die keer dat ik geen oppas kon regelen en haar mee moest nemen naar een ouderavond, en een andere moeder vroeg: “Heb je geen partner die op haar kan letten?” Nee, heb ik niet. En waarom voelt het alsof ik me daarvoor moet verontschuldigen?

Ik ben me gaan verontschuldigen

In kleine dingen. Zinnen als “het is maar tijdelijk hoor” of “haar vader is niet in beeld, maar…” alsof ik bij elk gesprek al op verdediging stond. Alsof ik steeds moest uitleggen waarom mijn gezin wél compleet is, ook al ziet het er anders uit. Maar op een avond – het was een lange, vermoeiende dag geweest – lag ik in bed met Estelle naast me. Ze had een nachtmerrie gehad en was tegen me aangekropen. Haar hoofd op mijn borst, haar hand om mijn vinger. En ze fluisterde: “Jij bent mijn thuis, mama.”

Toen wist ik dat het tijd was om te stoppen met uitleggen

Om op te houden met twijfelen. Estelle voelt zich geliefd, veilig, gezien. Ze hoeft niets te missen. En ik hoef mezelf aan niemand te bewijzen. Sindsdien ben ik wat steviger gaan staan. Ik praat met haar juf, ik blijf op het plein in plaats van meteen weg te fietsen. Ik kijk mensen aan als ze vragen stellen, en soms stel ik zelf een vraag terug. “Wat bedoel je precies met een gebroken gezin?” En dan blijft het vaak stil.

Estelle is nu zes

Ze is nog steeds gevoelig, nog steeds dromerig. Maar ze is ook sterk, grappig, slim. Ze stelt vragen waar ik van moet slikken. “Waarom denken mensen dat een papa altijd nodig is?” vroeg ze laatst. Ik lachte. “Omdat mensen vaak denken in hokjes, lieverd.” “Wij zijn toch ook gewoon een hokje?” En dat is zo. Ik zei: “Ja. Een prachtig hokje.”

Tegen alle alleenstaande moeders wil ik zeggen: “Jij bent genoeg!”

JUDITH