Bas zit in groep 8 en ik maak me zorgen
Het laatste jaar van de basisschool, een tijd van herinneringen maken, schoolkamp, de eindmusical. Maar in plaats daarvan voel ik een constante onrust als ik hem naar school breng. Zijn klas is gewoon te druk. Dat weet ik, dat weet hij, dat weet eigenlijk iedereen.
Al maandenlang kwam hij thuis met verhalen over hoe de lessen werden onderbroken
Hoe kinderen straf kregen, hoe er telkens weer werd geschreeuwd, hoe de meester machteloos voor de klas stond. Bas had altijd al een hekel gehad aan drukke klassen. Hij was geen haantje de voorste, maar ook geen stil muurbloempje. Hij zat er tussenin. Hij probeerde zijn werk te doen, zijn lessen te volgen, maar in deze klas was dat bijna onmogelijk.
De klas telde vijfendertig kinderen
35! Dat was gewoon te veel. Iedere keer als ik het hoorde, vroeg ik me af hoe één leerkracht dat moest handelen. Er zaten kinderen bij die altijd de aandacht vroegen, kinderen die geen seconde stil konden zitten, kinderen die maar bleven kletsen en klooien tijdens de les. En de meester? Die probeerde zijn best te doen, maar het was duidelijk dat hij over zich heen liet lopen.
Laatst vertelde Bas over een rekenles die volledig uit de hand was gelopen
Een paar jongens achter in de klas hadden een propjesoorlog gestart, terwijl de meester iets op het bord probeerde uit te leggen. Iemand gooide een prop tegen de rug van een meisje, dat boos werd en begon te gillen. Dat leidde weer tot geschreeuw en gelach van anderen. En de meester stond daar, probeerde ze tot de orde te roepen, maar zonder succes. De les was gewoon opgehouden te bestaan. Na een tijdje had hij de drukste kinderen apart gezet, maar de rest van de klas was nog steeds afgeleid.
Het was niet eenmalig
Elke dag kwam Bas thuis met een nieuw verhaal. Over een jongen die tijdens de les op zijn tafel was gaan staan, armen gespreid alsof hij een vliegtuig was. Over een meisje dat zo gefrustreerd was door de herrie dat ze huilend naar de gang was gelopen. Over toetsen die telkens moesten worden uitgesteld omdat het gewoon niet stil genoeg was in de klas. Over kinderen die zó vaak straf kregen dat ze er niets meer van leken te voelen.
Ik maakte me zorgen
Hoe moest dit in hemelsnaam goedkomen? Bas was een slimme jongen, maar ook hij had concentratie nodig. Dit was zijn laatste jaar op de basisschool, een jaar waarin hij zich moest voorbereiden op de middelbare school. Maar hoe kon hij dat doen als hij zich nooit écht op zijn werk kon focussen?
De resultaten van Bas gaan langzaam achteruit
Hij haalt ineens krappe zesjes, terwijl hij het vroeger veel beter deed. Ik ben ervan overtuigd dat het komt omdat hij zoveel van de lessen mist. Het is gewoon niet meer te doen in die klas.
Het leek wel of niemand echt ingreep
Ja, de meester probeerde het wel. Maar hij had geen overwicht. Hij liet dingen gebeuren, gaf pas straf als het echt niet anders kon. Maar de klas wist dat ze weg konden komen met dingen. Ze wisten dat er uiteindelijk toch niet écht iets gebeurde. En dan nog iets: er was geen structuur. Dat merkte ik in alles. De ene keer werden ze met harde hand tot stilte gemaand, de andere keer liet hij dingen gaan. Het was geen consequent beleid. Bas vertelde dat ze soms hun werk gewoon niet afkregen, dat lessen half bleven liggen omdat de meester halverwege het gevecht met een groepje leerlingen moest aangaan. Dat ze opdrachten kregen en dan zomaar weer iets anders moesten doen, omdat de chaos te groot werd.
Ik had medelijden met Bas
Met de andere kinderen die gewoon wilden leren. Die wél hun best deden, die niet meededen aan het geschreeuw, het klieren, het eeuwige gedoe. Maar het was vechten tegen de bierkaai. Elke ochtend, als ik hem naar school bracht, voelde ik een baksteen op mijn buik. Dit was geen fijne plek voor hem. Dit was geen veilige leeromgeving. Dit was een overvolle, chaotische, luidruchtige ruimte waar een meester stond die zijn grip allang had verloren.
Het voelde zo oneerlijk
Waarom moest hij hier doorheen? Waarom moest hij zich aanpassen aan de chaos, in plaats van dat de chaos werd aangepakt? Hoe kon hij zich focussen op zijn eindtoets, zijn citoscore, zijn overgang naar de middelbare school als elke dag in de klas voelde als een strijd om gehoord te worden?
Ik weet dat ik iets moest doen
Maar wat? Ik had al eens voorzichtig geïnformeerd bij andere ouders. Die haalden hun schouders op. “Ach, het is groep 8, dat hoort erbij,” zei iemand. “Het is maar een jaartje,” zei een ander. Of “ze leren nu toch niets nieuws meer, het is herhaling en afsluiting”. Maar een jaar is lang als je elke dag in een klas zat waar je niet goed kan nadenken. Soms probeer ik me voor te stellen hoe het is voor de meester. Misschien was hij ook overwerkt? Misschien deed hij zijn best maar wist hij gewoon niet hoe hij de groep in bedwang moest houden. Toch blijf ik denken: dit zou niet mogen. Dit zou niet normaal moeten zijn.
Ik zag het ook bij Bas
Hij was een opgewekte jongen, maar de laatste tijd merkte ik dat hij vermoeider thuiskwam. Niet van het leren, maar van de herrie. “Ik kan me nergens meer concentreren,” had hij eens verzucht terwijl hij aan zijn huiswerk begon. Zijn prestaties lijden eronder. En dat raakte me. School moest toch een plek zijn waar hij zich goed kon ontwikkelen? Geen plek waar hij dagelijks op zijn tenen moest lopen om überhaupt iets mee te krijgen.
De eindmusical, schoolkamp, de eindtoetsen, het zou een mooi jaar moeten zijn
Maar voor Bas was het vooral een jaar van proberen overeind te blijven in een klas die nooit stil was. Een klas waar leren soms onmogelijk leek. Moet ik naar school stappen? Een gesprek aangaan met de meester? Met de directie? Maar wat als dat niets uitmaakte? Wat als ik alleen maar het stempel van een zeurende moeder kreeg?
Toch kon ik het niet laten gaan. Bas verdiende beter. De kinderen die hun best deden, verdienden beter. Maar de vraag blijft: wie gaat daar iets aan doen?
LESLIE
Mijn beeld bij klassen is dat ze vrij stabiel stabiel, zowel in omvang als qua samenstelling. Deze kinderen zouden dan toch al jarenlang bij elkaar in de klas zitten? Er ontstaat toch niet zomaar een klas van 35 kinderen? Die drukke kinderen waren dan toch in groep 7, 6 en 5 ook al wel druk? Mogelijk dat een andere leerkracht meer gezag of overwicht had, natuurlijk, maar dit is er toch niet zomaar en opeens?
Natuurlijk in gesprek met de leerkracht. En als dat niet naar tevredenheid verloopt, met de directie en intern begeleider. Maar goed, dat had je in oktober moeten doen, natuurlijk. Het is nu half april. Voordat die gesprekken geweest zijn en effect zouden moeten hebben, is het schooljaar om. Too little too late.