Jilde: “Mijn dochter (4) denkt als een tiener en ik kan haar niet bijhouden”

Ik had altijd al het gevoel dat Rachel anders was. Niet op een manier die me zorgen baarde, maar gewoon… anders. Ze was amper anderhalf toen ze hele zinnen begon te vormen. Waar andere kindjes ‘mama’ en ‘papa’ nog maar net onder de knie hadden, zei Rachel dingen als: “Mama, waarom is de lucht blauw?” en “Hoe werkt de regenboog?”. Eerst lachten we erom. Ze was gewoon een pienter meisje, toch?

“Ze heeft gewoon een brede interesse,” zei ik tegen mezelf

Maar toen ze op de kinderopvang niet met haar leeftijdsgenootjes wilde spelen omdat ze hen “saai” vond, begon ik te twijfelen. Ze vond het maar niets om met blokken te bouwen. Liever zat ze naast de leidster en vroeg ze honderduit over planeten, dieren en de geschiedenis van ridders en kastelen. “Ze heeft gewoon een brede interesse,” zei ik tegen mezelf. Maar ergens knaagde het.

“Misschien moet ze een groep overslaan?”

Toen Rachel op de basisschool begon, werd alles duidelijk. De eerste schoolweek kwam ze thuis en zei ze: “Mama, de juf ging voorlezen, maar ik kan al zelf lezen.” Ik lachte en dacht dat ze overdreef. Maar toen ik haar vroeg om een boekje voor te lezen, deed ze dat vloeiend. Niet hakkelend, niet spellend, gewoon alsof ze het al jaren deed. Mijn mond viel open. Haar juf bevestigde al snel dat Rachel ver boven het niveau van haar klas zat. “Misschien moet ze een groep overslaan?” stelde ze voor.

Haar hoofd zat vol met dingen die een vierjarige niet hoorde te weten

Dat idee voelde vreemd. Ze was pas vier. Haar rugzakje was groter dan zijzelf, haar handjes nog mollig. Maar haar hoofd… dat zat vol met dingen die een vierjarige niet hoorde te weten. We besloten haar te laten testen. Een paar weken later kregen we de uitslag: Rachel had het denkniveau van een twaalfjarige.

Hoe ga je om met een kind dat mentaal al bijna een puber is, maar emotioneel nog steeds een kleuter?

Ik voelde opluchting en paniek tegelijk. Opluchting, omdat ik eindelijk begreep waarom ze zo was. Paniek, omdat ik geen idee had hoe ik haar moest opvoeden. Hoe ga je om met een kind dat mentaal al bijna een puber is, maar emotioneel nog steeds een kleuter?

Ze pikt alles op; een gefluisterd gesprek, spanning in de lucht..

Rachel is niet alleen slim, ze is ook hoogsensitief. Ze pikt alles op. Elk gefluisterd gesprek, elke spanning in de lucht. “Mama, ben je verdrietig?” vroeg ze eens, terwijl ik probeerde te verbergen dat ik net ruzie had gehad met haar vader. Ze legde haar handje op mijn arm en keek me aan met een blik die niet paste bij een vierjarige. “Je hoeft het niet te verstoppen, ik voel het toch.”

Ik zag hoe zwaar het voor haar was om zoveel aan te voelen

Het was niet alleen emotionele spanning die ze oppikte. Als we in de supermarkt waren en er een kindje huilde, werd ze onrustig. “Hij is bang, mama. Waarom helpt niemand hem?” Soms rende ze erheen om troost te bieden. Mensen vonden haar schattig, maar ik zag hoe zwaar het voor haar was om zoveel aan te voelen.

“Wat als ze ons ook komen halen?”

Het moeilijkste vond ik de momenten waarop ze dingen oppikte die ze niet hoorde te weten. Zoals die keer dat ze na het nieuwsbericht over de oorlog vroeg: “Mama, waarom willen mensen elkaar doden? Wat als ze ons ook komen halen?” Ik probeerde het weg te wuiven. “Dat gebeurt niet, lieverd.” Maar ze was niet dom. “Je weet het niet zeker, hè?” En toen, met tranen in haar ogen: “Ik wil niet dat jij doodgaat.”

We voelden ons machteloos

Hoe leg je een vierjarige uit dat de wereld niet altijd veilig is, zonder haar kinderlijke onschuld af te nemen? We voelden ons machteloos. Haar juf probeerde haar uit te dagen, maar hoezeer ze ook haar best deed, het was niet genoeg. Rachel verveelde zich. Ze raakte gefrustreerd. Ze wilde niet meer naar school. “Ze leren me niets,” zei ze boos. “Ik wil leren over zwarte gaten en hoe de Romeinen leefden. Niet wéér kleuren binnen de lijntjes!”

Zal ze eindelijk haar plek vinden?

We schakelden hulp in. Specialisten bevestigden wat we al wisten: Rachel had meer nodig. Niet alleen een hogere leerstof, maar ook een omgeving waar ze niet het gevoel had dat ze anders was. Waar ze kinderen kon ontmoeten die haar begrepen. Nu zitten we in het proces om haar naar een andere school te laten gaan, een school voor hoogbegaafde kinderen. Het is spannend. Zullen we de juiste keuze maken? Zal ze eindelijk haar plek vinden?

Hoe slim ze ook is, uiteindelijk is ze nog steeds gewoon mijn kleine meisje

Soms vraag ik me af hoe haar toekomst eruit zal zien. Zal ze gelukkig zijn? Zal ze vrienden maken? Want hoe slim ze ook is, uiteindelijk is ze nog steeds gewoon mijn kleine meisje. Mijn vierjarige dochter, die ondanks haar grote brein nog steeds in slaap valt met haar knuffel tegen haar wang gedrukt. En ik? Ik leer elke dag opnieuw hoe ik haar het beste kan begeleiden. Want eerlijk? Ik weet soms ook niet wat ik met haar aan moet.

JILDE