Wil jij ook niets missen van deze verhalen en artikelen?! Klik HIER om Kids&Kurken op Instagram te volgen.
Laat je email achter via de roze button onderaan deze blog, dan krijg je een bericht zodra er een nieuw deel van deze reeks wordt geplaatst!
Lees eerst deel 1: Juf Iris: “Ik herkende de zorgen van ouders niet, totdat ik Nova bewust ging observeren…”
Ik begon te vertellen wat ik zag in de klas
Een paar dagen later zaten Nova’s ouders opnieuw tegenover me in het klaslokaal. Dit keer wilde ik niet alleen luisteren naar hun zorgen, maar ook mijn eigen observaties met hen delen. “Ik ben Nova de afgelopen maanden bewuster gaan observeren,” begon ik. “En eerlijk is eerlijk, in eerste instantie zag ik weinig terug van wat jullie thuis beschrijven. Maar na ons gesprek ben ik op andere dingen gaan letten.”
Een aantal dingen vielen mij extra op
Ik vertelde hoe ik haar had zien dagdromen, hoe ze vaak met spulletjes friemelde en soms afwezig leek tijdens gesprekken. “Wat me vooral opvalt,” ging ik verder, “is dat ze haar werk wél af krijgt en goed kan plannen. Dat is juist wat me aan het denken heeft gezet. Want kinderen die echt moeite hebben met concentratie, missen vaak deadlines of raken het overzicht kwijt. Nova niet.”
Ouders gaven aan dingen te herkennen
Haar ouders keken elkaar even aan. “Dat herkennen we wel,” zei haar moeder. “Ze lijkt zich er thuis heel bewust van dat ze haar werk moet doen, maar ze komt er maar moeilijk doorheen.” Haar vader knikte. “En ze zegt soms dat ze moe is, terwijl ze niks bijzonders heeft gedaan. Alsof dingen die andere kinderen vanzelf doen, haar veel meer energie kosten.”
Ik deed ouders voorzichtig een voorstel
Dat trok mijn aandacht. Ik had zelf al het vermoeden dat er meer aan de hand was, en hun reactie versterkte dat gevoel. “Misschien is het goed om nader onderzoek te laten doen,” stelde ik voorzichtig voor. “Gewoon om te kijken waar haar onrust vandaan komt en of we haar beter kunnen ondersteunen.” Ze stemden meteen in. Enkele maanden later werd Nova getest.
De uitslag verraste mij
Toen de uitslag binnenkwam, was ik verrast. Nova bleek een bovengemiddelde intelligentie te hebben. Geen hoogbegaafdheid, maar ze scoorde ruim boven het gemiddelde. En daar zat meteen de kern van haar probleem: ze deed het prima op school, maar voor haar capaciteiten zat er eigenlijk meer in. Haar concentratieprobleem was dus niet zomaar ‘onhandig’, het zat haar daadwerkelijk in de weg.
Nova had zichzelf trucjes aangeleerd
De psycholoog die het onderzoek had uitgevoerd, legde uit dat Nova’s intelligentie ervoor zorgde dat ze zich kon redden met minder inspanning dan de gemiddelde leerling. Ze had zichzelf trucjes aangeleerd om te plannen en structuur aan te brengen, maar dat kostte haar veel energie. Haar onrust was er altijd, maar ze wist die zo goed te verbergen dat het niet opviel. Tot het thuis te veel werd.
Er waren veel kenmerken te zien van een diagnose
En er was nog iets: bij Nova waren kenmerken van ADHD zichtbaar. Vooral het dromerige, afwezige en friemelende gedrag waren signalen. Maar bij meisjes uit ADHD zich vaak anders dan bij jongens, waardoor het lang onopgemerkt kan blijven.
ADHD bij meisjes: de verborgen variant
Tot dat moment had ik vooral ervaring met de meer ‘klassieke’ ADHD-kenmerken: druk gedrag, moeite met stilzitten, moeite met plannen en structuur. Maar Nova’s situatie bracht me veel nieuwe kennis. Bij meisjes, en vooral bij meisjes met een bovengemiddelde intelligentie, is ADHD vaak moeilijker te herkennen. Ze hebben minder vaak het stereotype ‘stuitergedrag’ dat we bij jongens zien. In plaats daarvan:
Sociale camouflage: Meisjes zijn vaak heel goed in sociaal wenselijk gedrag. Ze kopiëren gedrag van anderen, zoals het plannen van hun taken, zonder dat ze het zelf intuïtief kunnen.
Dromerigheid en afwezigheid: In plaats van druk en storend gedrag vallen ze eerder op door afwezig te lijken, alsof ze met hun hoofd ergens anders zijn.
Interne onrust: Ze wippen misschien niet op hun stoel, maar friemelen wel met spulletjes of tikken zachtjes met hun voet. Dit valt minder op in een klasomgeving.
Hoge inspanning om ‘normaal’ te functioneren: Omdat ze hun gedrag constant proberen aan te passen, kost een schooldag hen veel meer energie dan andere kinderen. Thuis komt die opgebouwde spanning er dan vaak uit.
Toen ik dit besefte, vielen veel puzzelstukjes op hun plek. Nova had zich perfect aangepast aan wat van haar werd verwacht, maar dat ging ten koste van haar energie en concentratie.
Hoe nu verder?
Nu we wisten waar haar onrust vandaan kwam, konden we eindelijk gericht kijken naar ondersteuning. Samen met haar ouders bespraken we hoe we Nova konden helpen zonder haar te overvragen. Kleine aanpassingen in de klas, zoals haar wat vaker korte (loop) pauzes geven, werken bij de staplek, een koptelefoon en haar werk aanpassen op haar niveau, zouden al veel kunnen doen.
Voor mij was deze ervaring een belangrijke eyeopener
ADHD bij meisjes – en vooral bij slimme meisjes – is geen kwestie van ‘niet opletten’. Het is een uitdaging die zich subtiel verschuilt achter goed gedrag, een nette planning en goede cijfers. Maar dat betekent niet dat het er niet is. Nova had geleerd om zich aan te passen, maar nu was het tijd om haar te leren hoe ze zichzelf kon zijn – zonder over haar grenzen te gaan.
IRIS
