Het was een van die avonden waarop ik half uitgezakt op de bank zat, met mijn telefoon in mijn hand
De kinderen waren boven, druk met hun eigen dingen, en ik scrolde gedachteloos door TikTok. Video na video flitste voorbij – dansjes, recepten, tips voor een georganiseerd huis (die ik toch nooit zou toepassen). Totdat een video me liet stoppen. Een vrouw vertelde hoe tieners tegenwoordig niet meer analoog kunnen klokkijken. Ik trok een wenkbrauw op. “Dat kan toch niet waar zijn?” mompelde ik hardop. Maar in de comments onder de video herkende ik een patroon: ouders klaagden massaal dat hun kinderen er inderdaad niets van bakten.
Ik moest erom lachen
“Analoog klokkijken, dat is toch de basis?” dacht ik. Ik besloot het de volgende dag aan Amelia, mijn dochter van 12, te vragen. Ze was slim en snel van begrip, en ik was ervan overtuigd dat zij dat heus wel kon. Toch bleef het idee door mijn hoofd spelen. Wat als? De volgende ochtend, toen Amelia net thuiskwam van school, besloot ik mijn moment te pakken. Ze gooide haar tas nonchalant op de grond en plofte aan de keukentafel met een boterham.
“Hey, Amel,” begon ik luchtig terwijl ik haar een glas melk aangaf
“Mag ik je iets vragen?” Ze keek op, half geïnteresseerd. “Tuurlijk, wat dan?”. Ik glimlachte. “Kun jij analoog klokkijken?” vroeg ik, terwijl ik naar de klok boven de deur wees. Het was een eenvoudige wandklok met duidelijke cijfers en wijzers. Ze volgde mijn blik, en ik zag haar gezicht een fractie van een seconde verstijven. “Uh,” begon ze, terwijl ze haar boterham neerlegde. “Ja, tuurlijk. Denk ik.”
Ik fronste
“Je denkt? Kijk eens naar die klok en vertel me hoe laat het is.” Ze draaide zich langzaam om naar de klok. Het bleef even stil. Toen zei ze met een aarzelende toon: “Eh… het is tien… nee, vijf over half… iets?” Ik kon mijn lach niet inhouden. “Wat zeg je nu?” vroeg ik, terwijl ik me naast haar aan de tafel zette. “Je weet het echt niet, hè?”
Amelia zuchtte en schoof haar stoel iets naar achteren
“Nee, mam, ik weet het niet,” zei ze uiteindelijk. “Waarom is dat zo belangrijk? Mijn telefoon heeft altijd een digitale klok. Op Instagram ook. En als ik het echt niet weet, vraag ik het gewoon aan iemand.” Ik keek haar met grote ogen aan. “Maar wat als je geen telefoon bij de hand hebt? Wat dan?” Ze haalde haar schouders op. “Dan… weet ik het niet. Maar dat gebeurt bijna nooit.”
Ik wist even niet wat ik moest zeggen
Voor mijn gevoel was analoog klokkijken een van die dingen die je gewoon moet kunnen, net zoals je naam schrijven of het alfabet opzeggen. Hoe kon ze dit niet weten? “We hebben het wel op school gehad,” zei ze, terwijl ze haar melk oppakte. “Maar ja, het boeit me gewoon niet zo. Ik snap digitale tijd veel sneller. Dit…” ze wees naar de klok, “is zo… omslachtig.” Omslachtig. Dat woord bleef de rest van de middag in mijn hoofd hangen. Hoe kon iets wat voor mij zo vanzelfsprekend was, omslachtig zijn voor mijn dochter?
Later die avond, terwijl ze huiswerk zat te maken, besloot ik het nog een keer te proberen
Ik zette een analoge wekker voor haar neer en vroeg haar opnieuw om de tijd te noemen. “Mam, serieus?” zei ze met een zucht. Maar ze deed het toch. Met veel moeite kwam ze in de buurt van de juiste tijd, maar zeker wist ze het niet. Dit kan echt niet, Amelia,” zei ik hoofdschuddend. “Wat als je ooit in een situatie komt waar je een analoge klok moet lezen? Stel dat je in een oud gebouw bent zonder digitale opties?”
Ze rolde met haar ogen
“Mam, ik leef in 2025. Alles is digitaal. Wie gebruikt er nou nog een analoge klok? Die klokken worden over een paar jaar niet meer verkocht.” Ik opende mijn mond om iets te zeggen, maar ze had ergens een punt. Toch wilde ik dat ze het kon. Hoe had ik dit over het hoofd kunnen zien? Amelia was 12. Ze kon al haar schoolwerk zonder problemen aan, maar klokkijken? Blijkbaar niet.
Ik besloot dat het tijd was voor actie
Ik haalde onze klok van de muur. Ik zette de wijzers op een willekeurige tijd. “We gaan oefenen,” zei ik vastberaden. Amelia kreunde. “Mam, nee! Ik heb huiswerk.” “Dit is ook belangrijk,” zei ik streng. “En het kost maar vijf minuten.” Met tegenzin zette ze zich aan tafel. Ik draaide aan de wijzers en vroeg haar steeds opnieuw hoe laat het was. Eerst mopperde ze, maar al snel zag ik dat ze het begreep. Ze herkende het van een ver verleden op de basisschool. Na een paar keer had ze het door. “Zie je wel dat je het kan?” zei ik glimlachend.
Ze gaf me een scheve blik
“Ja, maar dat betekent niet dat ik het ooit nodig ga hebben. Dus dit ga ik snel weer vergeten” Misschien had ze gelijk. Misschien was dit een van die dingen die haar generatie gewoon niet meer belangrijk vond.
SELMA
Oeps … het woordje ‘niet’ moet er tussen uit 😬
Zo viel mij laatst op dat er zeer weinig mensen zijn die de volgorde van basiskleuren niet weten … dus alles tussen wit en zwart zeg maar … bizar … wordt zelfs niet meer op de basisschool gegeven. Nu begreep ik waarom man en kids de kleding nooit op kleur terug leggen of hangen in hun kast 🤣 Wat ik dus wel met alles doe … tot boeken aan toe 😋
voor een ieder die meent dat het een idioterie is dat kinderen geen analoge klok meer kunnen aflezen: Hoeveel van jullie kunnen de tijd nog aflezen aan de stand van de zon?
De wereld is nu eenmaal aldoor aan verandering onderhevig. Digitaal klokkijken is nu de norm. De horloges maken in rap tempo plaats voor smartwatches en de analoge klokken zullen steeds verder uit beeld verdwijnen en uiteindelijk mogelijk nog enkel te zien zijn op bijvoorbeeld kerktorens (totdat ook kerktorens niet meer zullen bestaan). De jeugd zal het nooit meer nodig hebben. Nu hebben we allemaal een smartphone en over 5 à 10 jaar lopen we allemaal met een smart bril. Hetzelfde geldt voor simpele executies als hoofdrekenen. Ja, ik ben blij dat ik het allemaal feilloos kan, maar toch ben ook ik van mening dat het feitelijk onnodig is om nog te onthouden anno 2025.
voor iedereen die benoemd dat het geleerd word op de basisschool: ja dat klopt.
maar als je het daarna nier meer gebruikt word het vergeten.
Er worden steeds vaker artikelen over geschreven dat de analoge kloktijd vergeten word. dat is vrij logisch als je het analoge klokkijken niet gebruikt.
het is net als een vreemde taal, ook die krijg je aangeleerd maar als je m nier gebruikt zul je t vergeten.
En dat is toch raar dan? Op stations zie je grote klokken hangen bij binnenkomst, in steden en dorpen zie je ze op kerken, bij juweliers, etc. Ik denk ook dat veel van de huishoudens een analoge klok hebben hangen. Dat is dan toch iets wat je bijhoudt? Net als Geschiedenis, om te weten waar je vandaan komt, welke fouten er in het verleden zijn gemaakt. Of een vreemde taal, om je verstaanbaar te kunnen maken in het buitenland. Of wiskunde/rekenen, als je gaat uitmeten hoe je je keuken wilt gaat plaatsen of uitrekenen hoeveel behang je nodig hebt of dat je genoeg geld bij je hebt of op je rekening hebt voor de boodschappen die je nodig hebt. Of biologie, zodat je een beetje weet over de natuur om je heen. Of topografie, zodat je enigszins je richting kunt duiden als je ergens heen gaat, als de navigatie niet voorhanden is. Of aardrijk, zodat je een basale kennis hebt van hoe bepaalde kringlopen werken. Of Nederlands, zodat je een goede sollicitatiebrief kunt schrijven of begrijpend kunt lezen.
Je hebt zoveel van die basiskennis nodig in alles wat je doet op een dag. Ondertussen verlagen we de normen om naar de pabo te kunnen en klagen we dat het niveau op basisscholen onderuit holt.
Als je kind het niet gemist heeft… Als je zelf al die jaren niet door had dat je kind het niet kon…
Er is zoveel anders dan vroeger. Hoofdrekenen is voor veel kinderen ook een probleem.
En hoeveel leren we niet waar we niets meer mee doen, wat moeten we eigenlijk paraat hebben in ons brein?
Wat is een wassende maan, wat is de hoofdstad van Groenland, wanneer voer de laatste trekschuit?
We kunnen het toch zo opzoeken op onze telefoon?
Er zijn nog steeds scholen die een combinatie gebruiken van les op papier en digitaal.
Onze dochter is nu 5 en zit in groep 2 ze krijgen veel op papier en soms in combinatie met Digibord.
Wij hebben er voor gekozen dat het belangrijk is om het allebei te kunnen.
Ja digitaal is belangrijk maar ik vind analoog ook goed.
Stel de overheid wordt gehackt of de stroom valt uit.
Je kan moeilijk zeggen ik zie wel hoe laat het is of welke dag het is.
Ook zonder telefoon, stroom en dergelijke gaat het leven gewoon door.
Dan blijf je toch ook niet thuis zitten!
Of moet je dan ook maar stoppen met een boek lezen of tijd maken om eten te koken op een kampvuur of gasfles.
Ja aanpassen is normaal maar logisch nadenken is een natuurlijke manier van leven en overleven.
Hm ik zal maar niet over kaartlezen beginnen dan. 🤔
daar dacht ik ook aan. Programma ; de vraag die gesteld wordt aan vakantiegangers bv waar ligt Spanje, irakie, Oostenrijk 🙈
ik heb ook geen flauw idee waar irakie ligt.
heb tot voor 2 jaar in het onderwijs gewerkt als praktijk docent metaaltechniek. op een bepaald moment moesten de telefoons in een afsluitbare kast en mij viel op dat leerlingen steeds vaker gingen vragen hoe laat het was. uit een automatisme wees ik dan naar de klok in het lokaal. een groot aantal leerlingen keek dan moeilijk, totdat ik doorhad dat een groot aantal niet analoog klok kon kijken. een leerling erop aangesproken toen hij moeilijk keek en hij gaf eerlijk toe dat hij dit niet meer kon sinds de basisschool. toe dacht ik bij mezelf: wat zijn we diep gezonken.
de digitale wereld is heel leuk, tot die uitvalt. een kapotte gsm, geen stroom en daar gaat je digitale wereldje. het is zo ontzettend belangrijk om je zonde smartphone te kunnen redden. ik zie het bij mijn zus ook. een kleurplaat kleuren is gewoon op de tablet… hoe triest is dat? hoe moet dat kind straks weten hoe een potlood vast te houden. je leest ook vaak dat scholen niet eens meer cursief schrijven aanleren… ik kan elk moment bevallen, maar ik ga er zeker werk van maken mijn kind naast een schermpje op te voeden. als school het niet doet, dan doe ik het. die digitalisering is geen veilig iets om je achter te verschuilen, je staat nergens als het ooit wegvalt.
Interessant. Ik wist niet dat dit voor kinderen zo moeilijk is. Dat ga ik eens testen bij mijn kleinkinderen. Ergens begrijp ik het wel na de uitleg van de dochter.
Een eigenaardig verhaal. Mijn kleinzoon in groep 3 leert klokkijken en het lijkt me dat zoiets blijft hangen temeer daar er nog overal klokken hangen. Denk b.v. aan de vele kerkklokken. Die zijn en blijven handig !
Vlg dit verhaal hangt er een klok in de keuken, is er nooit aan dit meisje gevraagd hoe laat het is?
Ook hebben de meeste horloges nog steeds wijzers . Misschien moet het meisje vooral nog leren verder te kijken dan haar neus lang is!
Ik denk dat deze generatie de mobiele telefoon echt belangrijker vind dan wat onze generatie 20 a 30 jaar geleden aan opvoeding heeft gehad..
Nu is mee doen in de maatschappij blijkbaar veel belangrijker.
Je jouw deze generatie niet alleen ergens vergeten, want ze kunnen zich niet redden zonder de telefoon.
Frappant dat je pas ontdekt dat je kind dit niet kan als ze al de basisschool af is of bijna af gaat. Dit is groep 4- of 5-stof… Huiswerk noit gemaakt?
Ik zie het helaas vrij vaak, ik werk bij een juwelier en er is vaak de vraag voor horloges voor kinderen. Maar steeds vaker de vraag voor digitale horloges (wat voor meiden horloges niet veel voorkomt.)
Zelf kreeg ik voor mijn verjaardag toen ik naar groep 3 ging een horloge. dat heeft een goede eerste sprong gemaakt. (ik weet nog steeds hoe die eruit zag) en dat heb ik bij mijn kinderen ook weer gedaan, die kunnen prima analoog (en digitaal) klokkijken. Het is denk ik een kwestie van regelmatig oefenen.
onze dochter van 12 en onze zoon van 8 kunnen alle 2 analoge klok lezen
ze weten het heel goed thuis moeten ze gewoon overal analoge klokken en alle 2 een horloge met wijzers nog
en ze kunnen ook kaart lezen zonder te verdwalen
Van de zotte, of gewoon de tijdgeest, evolutie, ontwikkeling? wij weten over het algemeen ook niet meer welke bessen en paddestoelen wel te eten en welke niet, wij kunnen ook geen kleding meer maken van vezels van de brandnetel en wij gebruiken ook geen zonnewijzers meer….
De tijd tikt door, het leven verandert, maar zo is het nu eenmaal. Het is belangrijk dan men de tijd weet en is het dan zo belangrijk hoe men dat.doet?
je hebt gelijk….ik kan niet navigeren op de sterren wel op een kaart en de kinderen alleen met hun telefoon…. we kunnen er ons druk om maken maar dingen veranderen… vindt het zelf ook niet leuk maar ja zo is het eenmaal
Iets op alfabetische volgorde opzoeken en kaartlezen kunnen ze ook niet meer.
Ach, de uwen misschien niet, maar het wordt wel degelijk als stof aangeboden op de basisschool. Althans op die waar ik heb gezeten en waar mijn kinderen op zitten. Ik heb sterk het vermoeden dat dit gewoon onderdeel is van het gebruikelijke curriculum.