Juf Amber: “Ik voelde dat er spanning hing in de klas, maar dat dit gebeurde had mij niet kunnen indenken”

Amber is juf van groep 6.

De sfeer in de klas was anders

Ik had het niet meteen door, maar er hing iets in de lucht dat me nerveus maakte. Vivi en Wendy zaten zoals altijd achterin de klas, giechelend en fluisterend, maar vandaag leek het gefluister veel meer. Aan de andere kant van het lokaal zaten Jeremy en Phil, jongens die meestal in stilte hun streken uithaalden. Maar ook zij waren vandaag luidruchtiger en ze keken steeds stiekem naar de meisjes. Ze gaven elkaar een knikje, alsof ze iets hadden afgesproken.

Ik gaf rekenles, maar mijn aandacht werd steeds getrokken naar de kinderen die iets onder hun tafels verborgen hielden

Ik zag kleine, opgevouwen papiertjes heen en weer schuiven tussen de rijen. De kinderen dachten dat ik het niet zag, maar ik had het door. Ik besloot om ze nog even te laten, benieuwd wat er zou gebeuren. Maar naarmate de les vorderde, zag ik dat de gezichten van de kinderen steeds serieuzer werden.

Ik zag Phil een briefje naar Jeremy schuiven

Jeremy opende het, zijn mondhoeken krulden omhoog in een gemene grijns. Hij las snel wat erop stond en gooide het met een snelle beweging naar de kant van de meisjes. Vivi pakte het op en las het. Haar gezicht betrok onmiddellijk. Ik kon haar pijn en ongemak vooraan de klas voelen. Ze draaide zich om naar Wendy, fluisterde iets, en gaf het briefje door. Wendy’s gezicht vertrok terwijl ze het las, en ze draaide zich woedend om naar de jongens.

Dat was het moment waarop ik besloot in te grijpen

Met een paar stevige passen liep ik naar Wendy’s tafel. “Geef dat briefje maar hier”, zei ik. Ze keek naar beneden, aarzelend, maar wist dat ze geen keuze had. Ze overhandigde me het kleine, opgevouwen papiertje. Terug bij mijn bureau vouwde ik het papiertje open. Ik schrok van wat ik las: “Wendy is zo lelijk, geen wonder dat niemand haar wil. Misschien kan ze haar spuuglelijke gezicht verbergen onder een zak.”

Dit was niet zomaar plagen

Dit was gemeen, op het niveau van puur pesten. Ik kon niet geloven dat deze woorden door één van mijn leerlingen waren geschreven. En ik wist dat dit niet de eerste keer was dat zulke dingen waren gezegd. Dit soort gemeenheid bouwt zich meestal op over een langere periode. Ik besloot het briefje in mijn zak te steken en liep naar de andere kant van de klas, waar Jeremy en Phil zaten. “Jullie twee, kom maar even mee naar mijn bureau”, zei ik.

Ze keken elkaar even aan, en ik zag een vleugje angst in hun ogen, maar ze stonden op en volgden me

Dit hadden ze niet verwacht. Terwijl ze naast me stonden, haalde ik het briefje uit mijn zak en legde het voor hen neer. “Hebben jullie dit geschreven?”, vroeg ik. Beide jongens staarden naar het briefje. Jeremy probeerde iets te zeggen, maar hij slikte alleen maar. Phil leek verstijfd van angst. Ze wisten gewoon niet wat ze moesten zeggen. Dat hebben kinderen wel vaker. Dit is natuurlijk een confrontatie voor ze.

“We bedoelden het niet zo, juf” stamelde Jeremy uiteindelijk, “het was maar een grap”

Een grap?”, vroeg ik, mijn stem scherp. “Dit is geen grap. Dit is gemeen en volledig onacceptabel. Hoe zouden jullie je voelen als iemand zoiets over jullie zei?” De jongens zwegen. Ze wisten dat ze fout zaten, maar ik kon zien dat ze moeite hadden om dat toe te geven. Ze hadden gedacht dat het gewoon een beetje plagen was, zonder na te denken over de gevolgen. “Ik wil weten wat er nog meer is gezegd. Waar zijn de andere briefjes?”, vroeg ik, terwijl ik mijn blik van de een naar de ander liet glijden.

Met tegenzin liep Phil naar zijn tafel en haalde daar een stapel briefjes uit

Terwijl ik ze één voor één opende, voelde ik mezelf bozer worden. Op het tweede briefje stond: “Je hebt geluk dat je beste vriendin Vivi je nog tolereert. Zelfs zij kan niet eeuwig je gejank aanhoren.” Het derde briefje was minstens zo gemeen: “Wist je dat iedereen achter je rug om over je roddelt? Niemand kan je uitstaan, ze doen alleen maar alsof.” Ik voelde mijn handen trillen van woede en verdriet. Hoe konden kinderen van deze leeftijd zo wreed zijn? Ik keek naar Jeremy en Phil, die nu duidelijk spijt hadden. Ik wist alleen niet of ze spijt hadden van hun actie of dat ze betrapt waren. Dit gedrag moest hoe dan ook stoppen, nu.

Ik besloot de les niet verder te verstoren

De rest van de les gaf ik hen een opdracht die ze in stilte moesten maken, terwijl ik nadacht over hoe ik dit zou aanpakken. Dit was niet zomaar een incident. Dit was een groot probleem dat aangepakt moest worden, en wel op een manier die ervoor zou zorgen dat het nooit meer zou gebeuren. Na de les vroeg ik Vivi en Wendy om even te blijven zitten. De rest van de klas stroomde naar buiten, opgelucht dat school voorbij was. Toen we alleen waren, keek ik de meisjes aan en vroeg zacht: “Hoe lang gaat dit al zo?”

Wendy keek naar beneden, ze schaamde zich duidelijk

“Het begon een paar weken geleden”, zei ze uiteindelijk. “In het begin was het alleen maar plagen, maar toen begonnen ze gemeen te worden. We wilden het eerst negeren, maar het werd steeds erger.” Vivi knikte, haar ogen vol tranen. “We wisten niet wat we moesten doen, juf. We wilden niet dat het erger zou worden als we er iets van zeiden.”

Mijn hart brak voor deze meisjes

Ik nam een diepe ademhaling en wist dat dit op een respectvolle en duidelijke manier opgelost moest worden. Ik zou dit niet laten passeren zonder dat iedereen zijn verantwoordelijkheid nam. De volgende dag vroeg ik Jeremy en Phil om samen met Vivi en Wendy na schooltijd nog even te blijven. Toen de andere kinderen vertrokken, gingen ze met tegenzin naar mijn bureau. Ze wisten wat hen te wachten stond.

Ik legde de briefjes op tafel en vroeg ze om elkaar recht in de ogen te kijken

“Jullie hebben fouten gemaakt”, zei ik, terwijl ik mijn blik van de één naar de andere jongen liet glijden. “Dit soort gedrag is onacceptabel, en het moet nu stoppen.” Er viel een zware stilte in het lokaal. Jeremy en Phil keken naar de vloer, terwijl Vivi en Wendy elkaar steunend vasthielden. Uiteindelijk brak Jeremy de stilte. “Het spijt me echt”, zei hij zacht. “We wilden niet dat het zo zou eindigen.”

“Sorry”, mompelde Phil

Volgens mij meende hij er niks van. De woorden kwamen er in ieder geval niet stevig uit. Vivi en Wendy keken naar de jongens, hun ogen nog steeds vol pijn. “Het is belangrijk dat jullie begrijpen wat voor impact woorden kunnen hebben”, zei ik. “Woorden kunnen net zo pijnlijk zijn als klappen, en soms zelfs meer. Jullie moeten je verantwoordelijkheid nemen voor wat jullie hebben gedaan en ervoor zorgen dat dit nooit meer gebeurt.”

De kinderen knikten langzaam

Het viertal legde het bij. De dagen erna hield ik ze scherp in de gaten. Er werden geen briefjes meer doorgegeven. Toch bleef er iets knagen aan me. Ik vroeg me af hoe vaak er zoiets gebeurde zonder dan een juf of meester het door had. “Heb ik ooit iets gemist?”, vroeg ik me af.

JUF AMBER