Kaya: “Ik ga op een totaal verkeerde manier met geld om”

Als ik terugkijk op hoe ik ben opgegroeid, is het geen verrassing dat ik nu moeite heb met geld

Mijn ouders waren niet bepaald een voorbeeld van financiële stabiliteit. Ik herinner me hoe we altijd net rondkwamen, hoe mijn moeder vaak zuchtend boven de stapel rekeningen zat, en hoe mijn vader het allemaal op zijn beloop liet. “Komt wel goed,” zei hij altijd. Standaard. Maar het kwam niet altijd goed.

Geld leek altijd een bron van stress, maar tegelijk werd er ook makkelijk mee omgegaan

Als er iets leuks was, zoals een dagje uit of een nieuwe jas, dan werd dat gewoon gekocht, ook al wisten mijn ouders dat ze later krap zouden zitten. “We zien wel hoe we het oplossen,” was hun motto, en ik heb dat onbewust overgenomen. We hadden vaak net genoeg, maar als het misging, zaten we meteen in de problemen. Ik herinner me nog dat de elektriciteit een keer werd afgesloten omdat de rekening niet was betaald. Mijn moeder was die dag in tranen. Ik zag toen al hoe moeilijk het kon zijn als je geen grip had op geld. Maar het gekke was, niemand leerde me ooit hoe ik dat anders moest aanpakken.

Toen ik uit huis ging, nam ik dat patroon mee

Geld kwam en ging. Als mijn loon binnenkwam, voelde ik me rijk, en gaf ik het uit zonder na te denken. Uiteten, nieuwe kleren, en impulsieve aankopen. En daarna? Dan voelde ik me de rest van de maand gestrest, wetend dat ik weer te veel had uitgegeven. Een heel stuk maand en een beetje geld. Toch veranderde ik niks. Het was alsof ik vastzat in een vicieuze cirkel. Ik wist niet hoe ik mijn gewoontes moest doorbreken. Sparen? Dat deed ik niet. Ik dacht altijd: dat komt later wel. Als ik ouder ben. Als er meer geld binnenkomt. Als. Als.

Nu, jaren later, met een eigen gezin, merk ik dat die oude gewoontes me nog steeds achtervolgen

Figo (mijn partner) verdient een gemiddeld inkomen, genoeg om van te leven, maar zeker niet genoeg voor luxe. Toch merkte ik dat ik moeite had om ons budget in de hand te houden. Ik wilde dat we het fijn hadden, dat we konden genieten van ons leven. Maar genieten betekende vaak geld uitgeven, en dat werd snel een probleem.

Toen Jaap geboren werd, dacht ik dat het wel anders zou gaan

Een kind verandert alles, zei iedereen altijd. En dat was ook zo. Ineens voelde ik die verantwoordelijkheid, ik moest een voorbeeld voor hem zijn. Maar hoe hard ik ook probeerde, die oude gewoontes zaten diep. Vast. Elke keer als er iets nieuws voor Jaap nodig was, zoals kleding of speelgoed, voelde ik die drang om het meteen te kopen. En vaak deed ik dat ook. Ik wilde dat hij alles had wat hij nodig had, misschien zelfs wel meer dan dat. Maar dat zorgde er ook voor dat de rekeningen zich opstapelden. Net zoals bij mijn ouders …

Op een dag, toen ik de bonnetjes van de afgelopen maand doorkeek, besefte ik dat het niet zo kon doorgaan

De bedragen voor kleding, speelgoed en uitstapjes waren veel te hoog. Het was alsof ik nog steeds dat zorgeloze kind was, dat dacht: “We zien wel hoe we het oplossen.” Maar ik wist ook dat ik nu verantwoordelijk was voor mijn eigen gezin. Ik voelde stress, het knagende gevoel dat ik tekortschot als moeder. Hoe kon ik onze eigen zoon Jaap leren omgaan met geld als ik het zelf niet eens onder controle had?

De waarheid is dat ik gewoon niet wist hoe ik het anders moest doen

Ik had het nooit geleerd, en nu, als volwassene, voelde ik me verloren. Ik keek naar de budgetplanners en spaarplannen online, maar het leek allemaal zo ingewikkeld. Ik wilde het wel anders doen, maar elke keer als ik een plan maakte, ging het na een paar weken weer mis. Er kwam altijd wel iets tussendoor. Een rekening die hoger uitviel dan verwacht, of een aanbieding die ik niet kon laten liggen.

Figo probeerde me te helpen

Maar hij werkte lange dagen en ik wist dat hij ook moe werd van alle geldproblemen. Hij vroeg me wel eens waarom we zoveel uitgaven, en dan verzon ik een excuus, maar diep vanbinnen wist ik dat het mijn schuld was. Ik probeerde te verbergen dat ik dingen kocht die we niet nodig hadden. Soms verstopte ik nieuwe spullen in de kast, hopend dat hij het niet zou merken. Maar ik wist dat ik daarmee niets oploste. Echt heel slecht van mij.

Ik besloot dat het anders moest

Ik zette me aan de keukentafel en probeerde voor de zoveelste keer een budget op te stellen. Ik schreef alle uitgaven op, van de huur tot de kleine dingen, zoals saucijzenbroodjes en koffie-to-go’s. Het was confronterend om te zien hoeveel kleine uitgaven samen een groot bedrag vormden. Maar het was nodig. Ik wist dat als ik dit niet onder controle kreeg, het op een gegeven moment mis zou gaan.

Toen ik het Figo liet zien, was hij stil

Hij keek me aan. Ook hij was geschrokken. “Laten we het samen doen,” zei hij, en ik voelde een kleine opluchting. Misschien zou het nu wel lukken, als we het echt samen aanpakten. We spraken af om elke maand een moment te pakken om de uitgaven door te nemen. En ik zou proberen minder impulsaankopen te doen, hoe lastig dat ook zou zijn.

Het was moeilijk om die gewoonte te doorbreken

De eerste weken ging het goed, maar daarna kwam ik in de verleiding. Een nieuwe winkel opende in de buurt, en ik zag een mooie jas in de etalage. Het was precies wat ik zocht, en ik voelde die drang om het gewoon te kopen. Ik stond met de jas in mijn hand. “Ik verdien dit,” dacht ik, maar een ander stemmetje in mijn hoofd zei dat ik dit nu niet moest doen. Dat ik sterk moest zijn. Het was echt een tweestrijd. Ik wilde de rush van de aankoop. Toch zette ik de jas terug en liep de winkel uit. Damn, wat was dat moeilijk. Langzaam voelde ik ook een gevoel van trots. Dat was bijna 150 euro dat in onze pot bleef. Het was een kleine stap, maar het was er een in de goede richting. Misschien zou het wel beter gaan, als ik bleef volhouden.

De maanden erna bleef ik oefenen met ons budget

Soms ging het goed, en dan weer was het een strijd. Ik leerde dat het niet ging om één grote verandering, maar om die kleine stapjes, elke dag weer. Ik leerde nee zeggen, niet alleen tegen dingen in winkels, maar ook tegen mezelf. Het was een constante oefening in zelfbeheersing, en ik voelde me soms een vreemde in mijn eigen leven. Maar het was nodig.

Op een gegeven moment viel het me op dat we minder vaak geld tekortkwamen aan het einde van de maand

Er was ruimte voor ademhalen, voor kleine momenten van rust. Figo en ik konden eindelijk weer praten over leuke dingen die we wilden doen, in plaats van alleen over de rekeningen die betaald moesten worden. We begonnen zelfs een klein potje opzij te zetten voor de toekomst, voor Jaap, voor onverwachte kosten. Het was een druppel op een gloeiende plaat, maar het was een begin.

Er waren nog steeds momenten dat het misging

De keren dat ik in de supermarkt stond en toch weer te veel in mijn karretje gooide, of wanneer ik me liet verleiden door een aanbieding. Maar ik merkte ook dat ik bewuster werd. Ik dacht steeds vaker: “Hebben we dit echt nodig?” en dat hielp. Misschien was het niet perfect, maar het was beter. Ik wilde dat Jaap niet zou opgroeien met die constante stress over geld, zoals ik dat had ervaren. Ik wilde dat hij leerde hoe hij goed met geld om kon gaan, iets wat ik nooit had meegekregen.

KAYA