Iris (33) biecht op: “Ik ben 28 weken zwanger en ik heb een zeer schadelijke gewoonte”

Er is nauwelijks een groter taboe rondom het thema zwangerschap denkbaar: roken. De gezondheidsrisico’s die kleven aan roken tijdens de zwangerschap kennen we intussen: van een verkalkte placenta tot kindjes met een te laag geboortegewicht, van vroeggeboorte tot wiegendood. Toch beschrijft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dat minstens 7% van de foetussen een rokende moeder heeft. Dat percentage kan in werkelijkheid zomaar hoger zijn: immers loopt niet iedere rokende, zwangere vrouw daarmee te koop. Evenals Iris (33). Zij houdt het angstvallig voor haar omgeving verborgen dat ze na 28 weken zwangerschap nog steeds rookt.

“Stoppen lukte niet meer”

“Ook ik ken de gezondheidsrisico’s van roken tijdens de zwangerschap. Sterker nog, ik ben me er ook echt van bewust en ben er eerlijk gezegd best angstig voor. Maar stoppen lukt me gewoon niet. Dat klinkt als een slap excuus, dat realiseer me. Maar ik heb echt alles geprobeerd.

Mijn partner en ik hebben bewust voor een kindje gekozen

Al voor ik zwanger zou zijn, zou ik gestopt zijn met roken. Ik las het befaamde boek van Alan Carr, probeerde nicotinepleisters- en kauwgom. Ook schreef de huisarts een middel voor dat de zin om te roken zou moeten verminderen. Ik werd er alleen heel erg misselijk van. Toen ik kort daarna ook echt zwanger was, leek het al te laat. Stoppen lukte niet meer.”

Hoogopgeleid

“Het is een misvatting dat alleen laagopgeleide vrouwen blijven roken tijdens de zwangerschap. Ja, natuurlijk zal het percentage bij die groep hoger liggen. Maar ik ben universitair opgeleid, evenals mijn ouders en partner. Ik heb een goedbetaalde baan en woon in een koopwoning in een nette wijk.

Mensen gaan ervanuit dat mijn ‘soort’ vrouwen wel beter weet

Dat wij de risico’s wel in kunnen schatten en ons kindje de best mogelijke start willen geven, en geen chronische bronchitis of astma op latere leeftijd. En natuurlijk geldt dat ook voor mij. Natuurlijk wil ik ook alleen het allerbeste voor mijn baby. Maar ik kan het op dit moment niet realiseren. Het lukt me gewoon niet. Voor mijn gevoel sta ik compleet machteloos.”

Groot geheim

“Voor mijn omgeving hou ik geheim dat ik nog rook. Mijn collega’s weten van niks. In de lunchpauze zorg ik dat ik als eerste van kantoor ben om ‘een ommetje te maken’ en wanneer ik er zeker van ben dat er niemand in de buurt is, steek ik er eentje op in het park. Op dagen dat ik thuiswerk steek ik de een na de ander op. Vooral uit stress. Hoe meer ik te doen heb, hoe hoger de werkdruk ligt, des te meer ik rook. Mijn partner is er een paar weken terug achter gekomen dat ik nog rook. Zijn eerste reactie was woest, hij was laaiend. En terecht. Nu probeert hij me vooral te motiveren en te ondersteunen om te stoppen met roken. Ik vrees dat het hem niet gaat lukken.”

Mijn kindje groeit goed

“Ook mijn verloskundige weet van niks. Op de dag dat ik op controle moet komen, zorg ik altijd dat ik ‘s ochtends douche en rook ik niet na het tandenpoetsen. Ook trek ik frisgewassen kleding aan. Zo ruikt ze het in ieder geval niet. Ook op de echo’s zijn geen afwijkingen te zien. Alles zit erop en eraan. En ook ligt de baby eerder wat voor op de groei dan achter.”

Schuld- en schaamtegevoelens

“Net als iedere andere verslaafde, want dat ben je als roker gewoon, kamp ook ik met schuldgevoelens en gevoelens van schaamte. Ik wil eigenlijk niet roken. Een paar jaar geleden had ik je voor gek verklaard als je me verteld had dat ik, zwanger van mijn eerste kind, zou roken. Ik zou immers tijdens de zwangerschap en eigenlijk nog daarvoor direct kappen met die sigaret. Zoiets zou ik mijn ongeboren kind nooit aandoen, en vrouwen die dat wel deden waren egoïstisch en dom. En moet je me nu zien. Nu behoor ik zelf tot een egoïstische, domme groep vrouwen.”

“Soms haat ik mezelf erom, en neem ik me voor om direct te stoppen

Vervolgens hou ik dat dan weer een halve dag vol, en begin ik daarna gewoon weer opnieuw. Of ik excuses bedenk? Geen idee. Ik hou mezelf niet vol dat stress slechter is dan een sigaretje, zoals veel andere rokende zwangeren doen. Ik weet namelijk dat dat onzin is, een achterhaalde theorie. Ik denk dat ik gewoon geen wilskracht heb.”

Wiegendood

“Het bangst ben ik eigenlijk voor wiegendood. Dat mijn kindje gezond ter wereld komt, maar een paar dagen later sterft. Doordat ik heb gerookt. Ik heb er soms zelfs nachtmerries over. Het ergste aan de dromen is dat ze levensecht zijn. Ik besef me op zo’n moment dat ik niet terug kan draaien wat ik gedaan heb en dat het mijn schuld is. Mijn hele wereld stort dan in. Als ik dan wakker word, neem ik me voor te stoppen met roken. Maar hoe dat me vergaat, is inmiddels duidelijk.”

“Soms zou ik wel hulp willen zoeken, maar ik denk eigenlijk dat het toch niets uithaalt

Plus, ik ben bang voor de enorm verwijtende blikken van zulke hulpverleners. Iedereen weet toch dat roken slecht is voor de foetus? Die schaamte, dat is wat me ervan weerhoudt. En ik pas natuurlijk helemaal niet in het plaatje van rokende moeder. Straks kom ik in een praatgroepje met tienermoeders die nog net tot tien kunnen tellen.”

Als de baby geboren is

“Voor nu, op dit moment, is mijn voornemen om te minderen met roken. Als ik niet kan stoppen, dan maar minder roken, toch? En als de baby geboren is wil ik eigenlijk toch nog proberen te stoppen. Ik wil borstvoeding geven en ik wil niet dat mijn moedermelk straks volgepompt met nicotine zit.

En rokend achter de kinderwagen, dat is toch geen gezicht?

Dat zou ik overigens ook nooit doen, hoor. Ik rook momenteel nog net geen pakje per dag. Ik wil dat terugbrengen naar maximaal tien sigaretten. Misschien dat ik daarna het roken helemaal af kan bouwen.”

IRIS