Tweetalig opvoeden, het is een uitdaging

| , ,

Annelieke woont met haar gezin in Finland en schrijft over verschillende onderwerpen omtrent het ouderschap daar.

Deel 1: Bevallen en de kraamtijd, dat gaat heel anders in Finland

Onze kinderen worden tweetalig opgevoed. Dat heeft veel voordelen, maar tweetalig worden, dat is niet altijd even makkelijk. Noch voor de kinderen, noch voor de ouders. 

Finse versus Nederlandse namen

Het begint al voor de geboorte, als je een naam moet uitkiezen. De mooiste Nederlandse namen zijn niet echt uit te spreken voor Finnen. En de meeste Finse namen zien er voor Nederlanders uit alsof er spelfouten in staan. Want Noora en Eeva en Daavid, daar staat veel te veel klinkers in. En is Lauri nou een jongensnaam of een meisjesnaam? Koen en Jos zijn leuk, maar betekenen in het Fins ‘wanneer’ en ‘indien’. Väinö is een prachtige traditionele Finse naam, maar de meeste Nederlanders weten niet eens waar ze die letters kunnen vinden op een toetsenbord, laat staan hoe je ze moet uitspreken. 

Welke taal spreek je met de kinderen?

Als het eindelijk gelukt is een naam te vinden die in beide talen uit te spreken is, dan begint het volgende probleem: welke taal spreek je met de kinderen? Je eigen taal, dus in dit geval Nederlands? Goed voor de ontwikkeling, maar wel een beetje jammer dat de andere ouder niet weet waar jullie het over hebben. De taal van het land, dus Fins? Wel zo makkelijk, maar een beetje jammer als de kinderen mijn foute grammatica en buitenlandse uitspraak overnemen. Ik zie het niet zitten om met mijn kinderen belangrijke pubergesprekken in mijn derde taal te voeren, in plaats van in mijn moedertaal. Daarnaast spreekt mijn familie natuurlijk geen Fins. Om ervoor te zorgen dat mijn ouders nog wel met hun kleinkinderen kunnen spreken, moesten we eraan geloven: tweetalig opvoeden.

Ik koos ervoor Nederlands te blijven praten

Maar hoe doe je dat? In ons geval eigenlijk heel simpel. Ik spreek Nederlands en mijn man spreekt Fins. Altijd en overal. In het begin vond ik het heel ongemakkelijk om in het openbaar Nederlands te praten tegen de kinderen. Ik voelde met toch een beetje zo’n asociale allochtoon die niet de moeite nam om Fins te leren. Maar ik heb me daar overheen gezet. Dus nu praat ik overal Nederlands met ze. Mensen die daar moeite mee hebben kunnen daar in het Fins over mopperen. Stiekem versta ik dat gewoon.

Tweetalig worden is niet makkelijk

Men is het erover eens dat tweetaligheid veel voordelen heeft. Tweetalig worden, dat is echter nog niet zo makkelijk. Twee keer zoveel worden leren, twee totaal verschillende grammatica uitvogelen. Zinsconstructies die in de ene taal wel kunnen, slaan in de andere taal nergens op. Daan is nu bijna vier jaar en kletst er lekker op los. Zowel in het Nederlands als in het Fins. Hij schakelt moeiteloos tussen de twee talen. Maar soms zit zijn tweetaligheid een beetje in de weg. Als ik Daan vraag of hij met zijn vader mee naar de winkel is gegaan, antwoordt hij vaak: ‘Gegaan!’ In het Nederlands heel vreemd, maar in het Fins de correcte manier om antwoord te geven op deze vraag. En een paar weken geleden, toen hij op zijn blote voeten naar buiten wilde, vroeg hij aan zijn vader: ‘Saanko mennä blootilla?’ Het Finse woord voor “bloot” was hem even ontgaan, dus heeft hij het Nederlandse woord gebruikt en daar wat Finse grammatica op toegepast. Deze hybride is alleen te begrijpen voor het handjevol mensen dat zowel Fins als Nederlands beheerst. Gelukkig ben ik er daar één van.

Mijn zoontje van vier spreekt het best Nederlands

Voor nu is Daan zijn sterkste taal vreemd genoeg Nederlands. Zijn Nederlandse woordenschat is groter en zijn Nederlandse grammatica is minder gammel dan zijn Finse grammatica. Laura brabbelt links en rechts wat woordjes, maar het is lastig te zeggen welke taal op dit moment haar sterkste is. Ik was heel erg benieuwd naar welke taal de kinderen onderling zouden gaan spreken. Stiekem hoopte ik dat het Nederlands zou zijn, Fins spreken ze immers verder al met iedereen. Verrassend genoeg hebben ze geen vaste taal die ze met elkaar spreken. Wanneer Tommi (mijn man) bij ze zit, spreekt Daan in het Fins tegen Laura. Wanneer ik erbij zit, spreekt hij Nederlands tegen haar. 

Ik ben benieuwd of ze het Nederlands zullen vasthouden

Tot nu toe ben ik positief verrast over hoe goed Daan Nederlands spreekt en hoe goed Laura het snapt. Ik ben benieuwd hoe het in de toekomst gaat zijn. Komt er een moment waarop ze doorhebben dat ik ook Fins versta? Spreken ze vanaf dan alleen nog maar Fins tegen mij, ook al zou ik in het Nederlands antwoorden? Vinden ze het Nederlands straks, in de puberteit, stom en suf? Zullen ze hun eigen kinderen straks Nederlands leren? Alleen de toekomst zal het leren. Tot die geniet ik nog van hun tweetalig geklets, hun hybride grammatica en hun schattige uitspraak.

ANNELIEKE

9 gedachten over “Tweetalig opvoeden, het is een uitdaging”

  1. Tweetalig is een waardevolle toevoeging aan het opvoeden en wereldwijs maken.
    Ik moeder (mem) en vader (heit) hebben onze twee dochters Tweetalig opgevoed. Nederlands en Fries. We lieten de dochters zelf kiezen of ze ons heit, papa, mem of mama noemden. Maar dat was dan ook het enige. Tweetalig Fries en Nederlands strikt gescheiden. Mama, mem sprak Fries bij de dochters en papa Nederlands en mama en papa onderling Nederlands.
    Nederlands en Fries heeft eigen grammatica en de meiden spreken daardoor gemakkelijk Engels. Hebben geen moeite met Duits en zullen ongetwijfeld meerdere talen kunnen leren.
    Ikzelf spreek Fries, Nederlands, Engels en Duits. Spreek en versta behoorlijk Grieks en Frans.

    Beantwoorden
  2. Hoi Anneliek,
    Wat leuk om te lezen over jouw ervaringen in Finland. Ik ben aan het onderzoeken of ik vanuit mijn werk komend schooljaar 4 dagen naar Finland kan gaan om daar een docentenstage te lopen. Ik geef les op de opleiding pedagogisch werk en zou het fijn vinden om wellicht met jou in contact te komen. Is dit mogelijk?
    Grtjes Joyce Vermeulen

    Beantwoorden
  3. Mijn vader is tweetalig Russisch Nederlands opgevoed en ik heb mijn eigen kinderen tweetalig opgevoed. Hun Britse vader spreekt altijd Engels tegen hen en ik Nederlands. Dit heeft nooit echt problemen opgeleverd. Op de kleuterschool kwam mijn oudste dochter zels uit een test als het kindje dat het best Nederlands sprak.
    Mijn jongste dochter heeft later een Bachelor Engels gedaan op de universiteit en mijn oudste dochter, die nu in Barcelona woont, geeft in het Engels les op een Spaanse lagere school.
    Mijn twee kleindochters in Barcelona worden nu viertalig opgevoed. Mijn schoonzoon spreekt Spaans (Castillaans) met de meisjes, mijn dochter Nederlands en op school is de voertaal Catalaans. Engels leren ze van voorgelezen worden in die taal, het kijken naar Engelse filmpjes en het praten met mijn Engelse schoonfamilie. Het gaat ze allemaal goed af. maar ze hebben allebei wel wat moeite met lezen in het Catalaans op school. Wat ook wel te begrijpen is met zoveel talen en het feit dat Catalaans niet hun eerste taal is.
    Ik raad Annelieke dan ook om Nederlands te blijven praten tegen de kinderen. Zelfs als de kinderen op een gegeven moment misschien in het Fins gaan terugpraten. Ook in hun latere leven biedt meertaligheid zoveel voordelen!

    Beantwoorden
  4. Toevallig waren de inmiddels volwassen zonen van mijn zus in Nederland afgelopen week. Beiden van jongs af aan in het buitenland opgegroeid, maar met een leeftijdsverschil van ruim 10 jaar. De oudste is 2 talig opgevoed, maar de vader van de tweede was daar tegen, dus die spreekt geen Nederlands. Desgevraagd gaf hij zelf aan dat echt jammer te vinden omdat hij met de Nederlandse familie Engels moet spreken en gesprekken tussen mensen naast hem niet verstaat. Gelukkig spreekt iedereen Engels, ook oma, maar het is supergoed om meertalig op te groeien. Ook voor te mogelijkheden in de toekomst. Top gedaan!

    Beantwoorden

Plaats een reactie