“Dat de start op de middelbare school zoveel kost, verbaast mij”

De zomervakantie was bijna voorbij, en zoals elk jaar stond de start van het nieuwe schooljaar weer voor de deur

Maar dit jaar was anders. Mijn oudste, Kaat, ging naar de middelbare school. Dat betekende een nieuwe fase in haar leven, en eerlijk gezegd, ook in het mijne. Ik keek naar aan de ontbijttafel en ik realiseerde me hoe snel de tijd was gegaan. Het voelde alsof ze gisteren nog met haar kleine handjes mijn broek vastgreep als we naar de kleuterschool gingen. Maar nu, nu ging ze naar de brugklas, en dat betekende dat we de nodige schoolspullen moesten inslaan.

Kaat wilde zo snel mogelijk naar de winkel

Ze had een lijstje klaar, gemaakt op basis van wat haar oudere nichtjes hadden gezegd. Natuurlijk stond er op dat lijstje van alles waarvan ik betwijfelde of het echt nodig was, maar ja, ik wilde haar enthousiasme niet meteen temperen. We stapten in de auto en reden naar het winkelcentrum. Ik dacht aan de kosten die erbij kwamen kijken. De overgang naar de middelbare school was niet goedkoop, dat wist ik inmiddels.

De winkels waren druk

Het leek wel of half Nederland op hetzelfde idee was gekomen om vandaag schoolspullen in te slaan. Overal zag ik moeders met hun kinderen, duidelijk bruggers en leerlingen alleen shoppen. Kaat had haar lijstje stevig in haar hand en liep naar de schappen met schriften, pennen en mappen. Maar voordat ze daaraan begon, wees ik haar erop dat we eerst de rugzak moesten uitzoeken. Die rugzak, waarvan ik al wist dat hij een flinke hap uit ons budget zou nemen, moest namelijk niet alleen modieus zijn, maar ook sterk en comfortabel genoeg om al die zware schoolboeken te dragen. Ik wilde dat ze een goede, degelijke tas kreeg waar ze haar hele schoolperiode mee kon doen. Kaat wilde er vooral bij horen, en dus een merktas.

We liepen naar de winkel met rugzakken en koffers

Ze greep direct naar de populairste merken, de rugzakken die bekend staan om hun hippe designs en vooral logo’s. We moesten hier echt tot een compromis komen. Na lang twijfelen en meerdere keren de prijskaartjes te hebben bekeken, koos ze uiteindelijk voor een rugzak in een effen kleur, die haar meteen beviel. Ik wist dat het belangrijk was dat ze een degelijke rugzak had. Rustig rekende ik af bij de kassa. Het was een fors bedrag. “De rest zal wel meevallen”, dacht ik nog. Op naar de volgende winkel.

We vervolgden onze weg naar de schappen met schriften, pennen en mappen

Kaat had haar zinnen gezet op een set schriften met vrolijke printjes, en ik liet het haar kiezen zonder veel tegenstribbelen. Daarna kwam de sectie met woordenboeken. Ze had minstens twee dikke woordenboeken nodig voor Nederlands en Engels, en toen ik de prijs zag, vroeg ik me af waarom die dingen nog steeds zoveel moesten kosten in het tijdperk van digitale informatie. Maar goed, ook die verdwenen in het mandje. Volgende stop: de rekenmachines.

Terwijl we door de winkel liepen, bleef ik in mijn hoofd meerekenen wat dit allemaal ging kosten

Er verdwenen pennen, potloden, geodriehoek, passer, mappen en kaftpapier in ons mandje. Ik probeerde de pijn van het bedrag alvast te verzachten door mezelf voor te houden dat dit spullen waren die ze echt nodig had. En dat was ook zo. We waren er echter nog niet. De schoolboeken, die we al eerder hadden besteld, kwamen nog eens met een stevig prijskaartje. De kosten van die boeken waren een schok op zich. Je denkt dat je het met een paar tientjes wel redt, maar dan blijkt het totale bedrag te verdrievoudigen.

Tenslotte kwam het grootste punt op de lijst: de laptop

De middelbare school van Kaat vereiste dat iedere leerling een eigen laptop had. Dit was niet zomaar een laptop; het moest er een zijn die voldeed aan alle technische eisen van de school. De laptop moest een touchscreen hebben. Bizar. We hadden al wat onderzoek gedaan en een model gekozen dat voldeed.

Daar bovenop ontvingen we ook nog eens een bericht van de school dat er een verplichte bijdrage moest worden gedaan voor het brugklaskamp

Dat kamp was in de eerste maand van het schooljaar en het schijnt essentieel te zijn voor de sociale integratie van de leerlingen. De kosten daarvoor waren hoog, veel hoger dan ik had verwacht. Ik had helemaal niet verwacht dat het brugjaar zoveel geld zou gaan kosten in totaal.

We schoven aan in de rij bij de kassa

Terwijl we wachtten, keek ik naar het mandje dat nu overvol was. Niet alleen met spullen, maar ook met de bijbehorende prijskaartjes. Ik kon niet anders dan nadenken over de kosten die dit met zich meebracht. Hoeveel van deze dingen waren echt nodig? En waarom moest alles tegenwoordig zo belachelijk duur zijn? Het was niet alleen de rekenmachine of de agenda. Het waren ook de speciale mappen, de luxe etui en de schriften met bijzondere printjes. Ik vroeg me af of het nodig was om altijd het duurste van het duurste te kopen.

Ik zette het mandje op de toonbank

De caissière scande de items een voor een, en bij elke piep van de scanner zag ik het bedrag toenemen. Het bedrag dat op het scherm verscheen, deed me bijna achterover slaan. Ik wist dat het duur zou zijn, maar dit overtrof mijn stoutste verwachtingen. Hoe kon een middagje schoolspullen kopen zo’n enorme aanslag op mijn bankrekening zijn?

Maar voordat ik iets kon zeggen, zag ik de opwinding in Kaats ogen

Ze keek naar het totaalbedrag en glimlachte breed, zich duidelijk niet bewust van de impact op mijn portemonnee. Voor haar was dit gewoon een noodzakelijke uitgave, een voorbereiding op een nieuw avontuur. En dat was het natuurlijk ook. Terwijl ik met enige tegenzin mijn pinpas door de lezer haalde, besloot ik er niets over te zeggen. Dit was haar moment, en ik wilde niet de sfeer bederven.

Thuisgekomen zette ik de tassen in de keuken en zonk neer op een stoel

Kaat was direct naar boven gerend om alles uit te stallen op haar kamer. Ik probeerde de bon te vergeten die ik in mijn tas had gestopt. Dit was nog maar het begin van het schooljaar, en er zouden ongetwijfeld nog meer kosten aankomen. Schoolreisjes, extra materialen, en dan hadden we het nog niet eens gehad over de sportkleding. School vereiste een donkerblauw sportbroekje. Natuurlijk wilde Kaat weer een merkbroekje. Ik vroeg me af hoeveel ik hierin mee moest gaan. Daarnaast moesten ze een schoolshirt kopen, met de naam van de school erop. “What the fuck”,dacht ik. “Wij hadden vroeger helemaal geen eigen kledinglijn op school”. Hoe kun je überhaupt zoiets verplichten?

Ik realiseerde me dat ik misschien ook gewoon moest accepteren dat het geld nu eenmaal werd uitgegeven

Het was tenslotte voor Kaat, en haar start op de middelbare school moest zo goed mogelijk verlopen. Later die avond, toen de kinderen in bed lagen, vertelde ik mijn man over de uitgaven van vandaag. Ook hij vond het veel. En hij wist net zo goed als ik dat dit niet de laatste keer zou zijn dat we diep in de buidel moesten tasten voor schoolkosten. Kaat zal straks nog meer kosten hebben. En haar zusje Alix ging straks ook naar de middelbare school. Dan zullen we dubbele kosten hebben. Dit is wel serieus verschil met de basisschool zeg. Toch ging ik mee met wat Kaat wilde. Ik wil mijn kind(eren) namelijk de beste start geven die mogelijk is.

DANI