Wonen in Finland: van de zomer met 21 uur licht naar je kinderen hijsen in laagje over laagje in de winter

Annelieke woont met haar gezin in Finland en schrijft over verschillende onderwerpen omtrent het ouderschap daar.

Deel 1: Bevallen en de kraamtijd, dat gaat heel anders in Finland

Deel 2: Finland is een veel beter land om te wonen als je kleine kinderen hebt, ik vertel je uit ervaring waarom

Deel 3: Tweetalig opvoeden, het is een uitdaging

Deel 4: Zes redenen waarom je in Finland een gezin wil stichten

Bij Finland denken veel mensen vaak aan donkere dagen. Aan koude temperaturen en heel, heel veel sneeuw. En dat klopt ook. Nou ja, in de winter dan.

21 uur per dag licht

Nu is het zomer. De zon schijnt hier in Zuid-Finland van drie uur ’s ochtends tot middernacht. In Lapland is de zon al enkele weken niet onder gegaan. De afgelopen paar weken is het elke dag meer dan 25 graden geweest. We zoeken de verkoeling op rond één van de meer dan tachtigduizend meren. Sommige groot en vol met mensen, andere rustig en verstopt in het bos. In de zomer wordt er gebarbecued, gezwommen, gevaren en genoten van het licht. Tegen het einde van de zomer plukken we bosbessen en rode bessen uit het bos. De bossen zijn van iedereen, en alles wat er in de bossen groeit ook.

Midzomer feest

Op de langste dag van het jaar vieren we midzomer, oftewel Juhannus. De meeste Finnen vertrekken dan naar hun zomerhuisje, aan een meer natuurlijk. We maken kampvuren en plukken wilde bloemen. Volgens de Finse Juhannustraditie plukken ongehuwde vrouwen zeven soorten wilde bloemen en leggen deze onder hun kussen. De man die ze die nacht in hun dromen zien, wordt hun echtgenoot. Mijn echtgenoot zie ik elke nacht naast me liggen, dus ik gebruik de bloemen voor een krans.

De grauwe en donkere dagen komen dichterbij

Maar langzaamaan worden de dagen wat korter en neemt de temperatuur af. De jassen en overals worden uit de kast gehaald. De mutsen ook. Als je nu door het bos loopt, groeien er geen bessen meer maar paddenstoelen. De wilde bloemen zijn uitgebloeid en de bladeren verkleuren. Als de avondzon op de bomen schijnt, is het net alsof het hele bos gloeit. De perfecte tijd voor een boswandeling: niet te warm en niet te koud. Prachtige kleuren. We genieten nog van de zon, want we weten dat het niet lang meer duurt voor de dagen grauw en donker worden. Het regent, maar met een regenoverall, regenhandschoenen en regenlaarsjes aan kunnen we gewoon buiten blijven spelen. Want wat is er voor kinderen nou leuker dan in de regen spelen?

Sneeuwtijd: er is zoveel te doen

Dan merk je dat het nog donkerder wordt. Op een ochtend word je wakker en zie je dat de zon nog niet op is. Hoor je geen vogeltjes meer fluiten. Dan kijk je uit het raam en zie je dat het gevroren heeft. En dan zie je ze langzaam omlaag dwarrelen. De eerste sneeuwvlokjes. Het Fins heeft daar een woord voor: ensilumi, de eerste sneeuw van het jaar. Hoeveel sneeuw er hier in het zuiden valt, verschilt per jaar. Drie jaar terug lag er een week sneeuw. De afgelopen twee jaar was het wit van december tot en met april. De winters zijn niet makkelijk. Het is donker. Het is koud. Maar het is zo mooi. En er is zo veel te doen. Sportvelden worden natgespoten en veranderen in ijsbanen waar kinderen ijshockey spelen en volwassenen rondjes schaatsen. Met speciale machines worden de fietspaden veranderd in langlaufpaden. De kinderwagen en de loopfietsjes bergen we op en we nemen de kinderen overal op de slee mee naartoe. De dagen dat het daadwerkelijk sneeuwt zijn donker en kil. De zon is of achter de horizon of achter de wolken en het lijkt alsof het heel de dag schemert. Alsof het heel de dag nacht is. Maar op de dagen dat de wolken verdwenen zijn en de zon die paar schijnt, is het alsof je door een sprookjesland loopt. Die scene is Frozen waar Anna en Christoffer Olaf tegenkomen. De temperatuur is op zulke heldere dagen op zijn laagst, maar de mooiste wandelingen maak je juist dan.

Dikke overall en naar buiten

Ik krijg vaak de vraag of je in de winter wel naar buiten kan met de kinderen. Het antwoord is “Jazeker”. In Finland zeggen ze dat slecht weer niet bestaat, slechte kleding wel. Natuurlijk ga je als het min twintig is niet met je pasgeboren baby naar buiten. Maar Laura is in september geboren en in januari lag ze lekker ingepakt in de kinderwagen te slapen terwijl Daan buiten speelde. Mijn kinderen zijn redelijk warmbloedig, dus bij ons valt het nog mee met de hoeveelheid laagjes. Op de koudste dagen dragen zij hun gewone kleren, dus een shirt of trui met lange mouwen, een broek en sokken. Daaroverheen dragen ze wollen sokken en een merinowollen overall. Daaroverheen nog een gevoerde winteroverall. Dan een merinowollen sjaal en muts, gevoerde handschoenen, snowboots en een zonnebril. En gaan met die banaan. Of slee. Toen ze baby waren liet ik de gevoerde overall achterwege en deed ik een dikke slaapzak in de kinderwagen. Ik had ze namelijk één keer met overall aan in de slaapzak gestopt en zowel Daan als Laura kwamen na een kwartier de kinderwagen uitgedreven van het zweet. Zoals ik al zei; warmbloedige kinderen.

Finland verandert in ’s werelds grootste ijsbaan

Dan merk je ineens dat het nog licht is als je de kinderen ophaalt. De enorme bergen met sneeuw beginnen te smelten en langzaamaan verschijnen de schommels en zandbakken weer vanonder de sneeuw. Dit noemen we Zottenlente. Want net als je de winteroveralls hebt gewassen, geeft Finland je een dikke vette middelvinger en wordt het weer tien graden onder nul. Alle sneeuw die de afgelopen weken gesmolten is, vriest weer aan. Finland verandert in ’s werelds grootste ijsbaan. Dit noemen we de Nawinter. Deze cyclus herhaalt zich een keer of drie, maar dan in april-mei is het echt zover: lente.

Verlangen naar weer een beetje sneeuw?

Lente in Finland gaat niet zo geleidelijk als de andere seizoenen. De lente overvalt je. Ineens zijn alle bomen groen. Ineens is alle sneeuw weg. En ineens is het overdag weer licht buiten. Voor mijn gevoel is de lente ook het kortste seizoen. Hooguit een week of drie, vier en dan ineens is het heet en verlang je soms, heel stiekem, weer terug naar een beetje sneeuw.

ANNELIEKE