Ik weet het nog als de dag van gisteren. Ik was 25 jaar oud en ik reed op mijn fiets op een drukke weg. Mijn telefoon ging af. Ik trapte op de rem, hoorde veel gevloek om mij heen en greep mijn tas. “Mama”, stond er op het scherm. “Hoi”, nam ik opgewekt op. “Lautje, waar ben je? Rijd je niet in de auto?”. Mijn hart stond stil. Het bloed steeg naar mijn wangen. Mijn adem stokte. Kippenvel op een zomerse dag. Iedere vezel in mijn lijf voelde aan dat ik verschrikkelijk nieuws zou krijgen. “Ik heb een knobbel in mijn borst”, mijn moeders stem sloeg over. Ik hoorde dat ze zich groot probeerde te houden. “Maar mam, dat hoeft niet”, dacht ik. Het duizelde me. Ik wist een paar tellen niet waar ik was. Mijn hele oriëntatie was weg. Ik moest wat zeggen. De woorden waren zoek. Mijn hersenen konden geen impulsen meer versturen. Mijn stem was mijlenver weg gezonken. Ik hoorde het getoeter en gerinkel om me heen niet. Er rolden tranen over mijn beide wangen. Ik wist toen op die ene tel, in die seconde, dat mijn moeder snel zou overlijden. Geen idee hoe. Of waarom. En zo ging het ook…
In een noodvaart zaaide de kanker uit, sloegen behandelingen niet aan, konden we niets meer bespreken of voorbereiden. Binnen een korte tijd was daar die nacht dat mijn broer en ik op haar kamer bleven, omdat we aanvoelden dat ze zou kunnen gaan sterven. We mochten blijven slapen van het ziekenhuis. We bleven wakker. Alert naast haar bed. En midden in die nacht, een paar minuten over twaalven werden we opgeschut door een oorverdovend gepiep. Haar hart was gestopt. Alle lijnen op de monitor werden vlak. Ze was in het samenzijn van haar kinderen, vredig gestorven. Ik rende de gang op, terwijl een aantal artsen mij tegemoet renden. Ze stormden haar kamer in en stelden koud en afstandelijk de dood vast. Hoewel ik druk bezig was om zwanger te worden, is ze nooit oma geworden. Deze pijn draag ik mijn hele leven mee. Mijn kinderen kennen mijn eigen moeder – hun oma – niet. Ze hebben haar nooit gezien, haar stem niet gehoord en haar liefde niet gevoeld.
Na een aantal jaar kreeg ik kinderen. Er kwamen al op jonge leeftijd vragen van mijn kinderen: “Waar is onze andere oma?” en “Mama, waar is jouw moeder eigenlijk?”. Ik werd gedwongen om al in hun vroege leven de dood te introduceren. Het voelde eerlijk en wijs om niet om de hete brei heen te draaien. Ik legde uit wat de dood is. Heel clean, met de juiste en exacte woorden en tranen die op de bank kletterden. Automatisch grepen we elkaar vast. Stevig. Ik maakte het niet luchtiger of zachter. Nee. Ik wilde ze wat leren en levenslessen meegeven. Ik legde ook uit wat ik dacht dat er na de dood gebeurde. Omdat het overlijden van mijn moeder zo abrupt en snel ging, heb ik me weinig kunnen verdiepen in iets tastbaars van haar – iets unieks – om te koesteren. Zoals een ring voor ons beiden, die we allebei ons graf in zouden nemen. Ik barst nu in tranen uit achter de laptop, omdat het pijn doet dat er geen tijd was om haar een brief te laten schrijven voor mijn kinderen die pas veel later geboren zouden worden of herinneringen van mij op te schrijven, waar ik later nooit meer om zou kunnen vragen. Ik kan geen raad vragen over moederschap. En juist nu ik haar als moeder meer begrijp dan ooit, is ze er niet.
Toch is het belangrijk dat mijn mama een plekje krijgt in mijn leven, maar ook in het leven van mijn kinderen. Ik wilde een herinnering maken van mijn moeder voor mezelf, maar vooral voor mijn kinderen. En alsof het zo heeft moeten zijn, kwam Memories To Keep op mijn pad. Urnen zijn vaak zwaar en log. En om eerlijk te zijn: verschrikkelijk. Harm heeft een soort lichte en houten miniurntje (het lijkt totaal niet op een urn, maar meer op een bewaardoosje) om letterlijk een herinnering in te stoppen. Dat kan een beetje as zijn, maar ook een ketting of een stukje stof van een favoriete jurk. Het past in de palm van je hand en het neemt daarbij de temperatuur van je hand aan. Het heeft een soort schatkamertje, dat je met een speciaal moertje kan openen en sluiten. Er zijn zes verschillende uitvoeringen, dus keuze genoeg.
Ik dook met de kinderen in de tas die mijn moeder heeft achtergelaten. De enige spullen die we nog hebben: foto’s, haar pruik en kleding. De kinderen stelden onwijs veel vragen. En druk vertelde ik over mijn moeders leven, familie, reizen en gedreven persoonlijkheid. Samen zochten we naar iets heel speciaals dat in het schatkamertje kon. En daar was het: twee groene steentjes als oorbellen, die ze droeg toen ze jong en gezond was. Nikki draaide het schatkamertje open en Lola liet de oorbellen er in vallen. Ik keek trots naar mijn kinderen. Er rolde een traan over mijn wang. Deze keer van uit een andere emotie. Ik zag – en zie – mijn moeder zo in mijn kinderen. Prachtig.
De LittleWood mini urn staat nu op de vensterbank in de woonkamer. Naast haar glazen kandelaar. Het past in ons interieur. Rocco pakt het soms en schudt ermee als een sambabal. De steentjes geven een fijn geluid. De oudere kinderen pakken het soms vast. Zomaar. Het raakt me en ik vind het mooi om te zien. Het geeft altijd een aanleiding om over mijn moeder te praten. Er zit een zakje bij de LitteWoord mini urn, waardoor het makkelijk mee kan bijvoorbeeld op vakantie. Het klinkt gek, maar wij nemen deze mee naar het weekend weg in een huisje volgend weekend. Zo is ze fysiek, maar ook in onze gedachten vaak aanwezig. Ze heeft een èchte plek. Ik weet dat ze trots op me is, dat ik haar straks weer zie en dat mijn kinderen haar ooit gaan ontmoeten. Later.
En alle ouders die dit lezen: make memories! Voor de (klein)kinderen en elkaar. Ook tastbaar: schrijf, fotografeer en personaliseer, samen. Ik wil Memories To Keep, en dan met name Harm erg bedanken voor het mogelijk maken van deze herinnering aan mijn mooie mama.
FOUNDER LAURA
